Möhtəşəm GÖRÜNTÜLƏR - Yerin qitələri 1,8 milyard il ərzində belə dəyişib

Möhtəşəm GÖRÜNTÜLƏR - Yerin qitələri 1,8 milyard il ərzində belə dəyişibAlimlər ilk dəfə olaraq Yer səthindəki süxurların məlumatlarından istifadə edərək son 1,8 milyard il ərzində planetin tektonik təkamülünü yenidən qura biliblər.

BAKU.WS xəbər verir ki, Çinin Okean Universitetinin alimlərinin araşdırması Geoscience Frontiers jurnalında dərc olunub.

Burada planetin tarixinin son 40%-i ərzində qitələrin hərəkətini əks etdirən animasiya hazırlanıb. Söhbət Yerin tektonik keçmişinin xəritəsi qitələrin gözəl "rəqsini" göstərir.

Hər şey müasir dünya xəritəsindən başlayır. Hindistan daha sonra sürətlə cənuba, ardınca Cənub-Şərqi Asiyanın bəzi hissələrinə doğru hərəkət edərək, Cənubi Yarımkürədə qədim Qondvanaland qitəsini meydana gətirir.

Təxminən 200 milyon il əvvəl dinozavrlar Yer kürəsini gəzəndə Qondvana Şimali Amerika, Avropa və Şimali Asiya ilə birləşərək super qitə Pangea yaradıb. Pangea və Qondvana özləri də daha köhnə lövhələrdən ibarətdir. Yenidənqurma daha sonra təxminən 1,35 milyard il əvvəl daha qədim superkontinent Nunadan əmələ gələn köhnə superqitə Rodiniyanı ortaya qoyur.

Yer plitələrin tektonikliyinə görə unikal bir planetdir. Onun səthi bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan, dağlar və ya okeanlar yaradan fraqmentlərə (plitələrə) bölünür. Tektonika zəlzələlərə və vulkan püskürmələrinə səbəb olmaqla yanaşı, Yerin dərinliklərindən qayaları qaldırır. Bu proses fosfor və molibden kimi həyat üçün lazım olan elementləri səthə çıxarır.

Planetin tektonik tarixinin xəritələşdirilməsi Yerin rəqəmsal modelini yaratmağa kömək edəcək ki, bu da iqlim və atmosferdə oksigenin təkamülü ilə bağlı fərziyyələri sınaqdan keçirməyə imkan verəcək. Tektonik hərəkətlərin yenidən qurulması plitə tektonikasının atmosfer kimyası ilə necə əlaqəli olduğunu, mis və kobalt kimi filiz yataqlarının əmələ gəlməsini və köhnə metal daşıyan süxurların harada tapıla biləcəyini aşkar etməyə kömək edəcəkdir.

Yerin keçmişini modelləşdirmək həm də qida maddələrinin həyat üçün necə mövcud olduğunu anlamağa kömək edir.


BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər   Baxılıb: 901   Tarix: 09 sentyabr 2024  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666

Facebookda Paylaş
Ustalar.az ustalar sayti

Oxşar xəbərlər

.

Metro ilə bağlı YENİ XƏBƏR: 2030-cu ilədək Bakıda...

"2011-ci ildə təsdiqlənmiş "Bakı Metropoliteni xətlərinin konseptual inkişaf sxemi"nə uyğun olaraq 2030-cu ilədək stansiyaların sayı 77-dək artırılacaq. Hazırda metroda 26 stansiya var. Yəni hələ 51 stansiya da tikilib istifadəyə veriləcək. Ümumilikdə, Bakı metrosu 5 ayrı xəttdən ibarə

18.09.2021 2589
.

İƏT OA-nın faktaraşdırıcı missiyası azad edilmiş ərazilərlə bağlı bəyanat qəbul edib

Azərbaycanın İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkilinin dəvəti ilə işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə monitorinq aparmaq üçün ölkəmizdə rəsmi səfərdə olan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Ombudsmanlar Assosiasiyasının (İƏT OA) nümayəndə heyəti ilə Ombudsman Aparatında mətbuat konfransı keçirilib. Bu barədə BİG.AZ-

18.09.2021 250
.

Türkiyəli professor: "Yoluxma azalmasa, qapanmaya getməli olacağıq"

"Tam qapanma yoluxma sayındakı artımdan sonra yenidən gündəmə gələ bilər". "Report" "Posta"ya istinadən xəbər verir ki, bunu türkiyəli professor Faruk Aydın deyib. "Qış çox ağır keçəcək. Qapanmaya getməmək üçün mübarizə aparırıq. Amma yoluxma sayını azalda bilməsək

18.09.2021 1281
.

Lətafət 14 yaşlı qızından danışdı: "Atası ilə görüşmək istəmir" - VİDEO

ARB TV-nin "YouTube" layihəsi olan "Özümüz danışaq" verilişinin növbəti qonağı aparıcı Lətafət Ələkbərova olub. Tanınmış aparıcı tək övlad böyütməyin çətin olduğunu deyib:. "Qızım artıq məni başa düşür. Çox yaxşı dost olmuşuq. Musiqini çox sevir. Vokal dərsi alır. Qızımın 1

18.09.2021 3133
.

Cənub bölgəsi ilə bağlı "12-dən sonra işləmir" deyimi haradan yaranıb?

Niyə bəziləri talışlar haqqında "saat 12-dən sonra işləmir" ifadəsini istifadə edirlər?. xəbər verir ki, bu barədə aparıcı, nitq təlimçisi Cəlalə Nəzəroğlu sosial şəbəkədə paylaşım edib. O bildirib ki, bu deyim talışların fiziki işlərinə görə yaranıb:. "Çox təəssüf ki, bizdə bəziləri insanlar

18.09.2021 1826
.

Bu qidalar vitaminlə zəngindir - MÜTLƏQ YEYİN

Vitamin, mineral və antioksidantlarla zəngin qidalar az kalori ilə maksimum qida dəyərinə malik məhsullardır. Bu tip qida məhsullarına, həmçinin super qidalar da deyilir. -ın məlumatına görə, Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutundan bildirilib ki, gündəlik qida rasionunda super qidaların istehlakın

18.09.2021 930
.

Kosmosa tarixi uçuşdan ilk görüntülər - FOTOLAR

Xəbər verdiyimiz kimi, hamısı mülki şəxslərdən ibarət olan dörd nəfəri daşıyan kosmik gəmi kosmosa göndərilib. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, "SpaceX" kosmos turistlərinin ilk görüntülərini yayımlayıb. Həmin görüntüləri təqdim edirik:

18.09.2021 888
.

Paşinyan Batumidə "yoxa çıxdı"

Bir neçə gün əvvəl Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Gürcüstana rəsmi səfər edib. Onun səfəri Batumi şəhərində başa çatıb. Rəsmi məlumata görə, onunla Gürcüstanın baş naziri arasında qeyri-rəsmi görüş olub. Batumiyə səfər Ermənistan cəmiyyətinin əhəmiyyətli bir hissəsi və xüsusən də bəzi Rusiy

18.09.2021 774
.

Şimşək çaxıb, leysan yağıb

Ölkə ərazisində hökm sürən faktiki hava açıqlanıb. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən -a verilən məlumata görə, saat 21.00-a olan məlumata əsasən Şəki, Daşkəsən, Gədəbəy, Göy-göl, Quba, Ləzə, Qusar, Oğuz, Kişçay (Şəki), Balakən, Sarıbaş(Qax), Sahdağ, Zaqatala

17.09.2021 1179
.

TOP MP3