Bir əsrlik sirr açıldı: 1918-ci ilin "ispan qripi" virusu haqqında nə tapıldı?
Alimlər XX əsrin ən ölümcül pandemiyasına səbəb olmuş 1918-ci il qrip virusunun genetik sirrini nəhayət ki, aça biliblər.
Qaynarinfo xəbər verir ki, İsveçrənin Bazel və Sürix universitetlərindən olan tədqiqatçılar bu tarixi virusun genomunu deşifrə edərək onun insanlara necə uyğunlaşdığını və yayılma mexanizmini izah edən mühüm kəşf ediblər.
20-100 milyon insanın həyatına son qoyub
1918–1920-ci illərdə baş verən və "ispan qripi" kimi tanınan pandemiya dünyada 20 milyondan 100 milyonadək insanın ölümünə səbəb olub. Lakin bu virusun necə dəyişdiyi və insanlara necə uyğunlaşdığı illər boyu qaranlıq qalıb.
"The Daily Galaxy" nəşrinin yazdığına görə, paleogenetik Verena Şünemannın rəhbərlik etdiyi araşdırma bu sahədə dönüş nöqtəsi hesab olunur. Tədqiqatçılar virusun RNT-sini Sürix Universitetinin Təkamül Təbabəti İnstitutunda qorunub saxlanılan, formallinlə mühafizə olunmuş toxumadan çıxarıblar. Məlum olub ki, virus pandemiyanın əvvəllərindən etibarən insan orqanizminə uyğunlaşmaq üçün mühüm genetik dəyişikliklərə sahib imiş.
Üç əsas mutasiya aşkarlandı
Araşdırma zamanı 1918-ci ilə aid İsveçrə ştamında üç əsas mutasiya müəyyən olunub. Verena Şünemann bildirib:
"Bu, 1918–1920-ci illərdə İsveçrədə yayılmış pandemiya virusunun genetik koduna ilk dəfə tam çıxış əldə etdiyimiz haldır. Bu da Avropada pandemiyanın ilk mərhələsində virusun necə adaptasiya olunduğunu anlamağa imkan verir".
Bu mutasiyalardan ikisi insanın immun sisteminin vacib antivirus mexanizminə qarşı virusun daha davamlı olmasını təmin edib. Normalda bu mexanizm heyvandan insana keçən virusları əngəlləyir. Üçüncü mutasiya isə virusun membranında yerləşən bir zülalı dəyişərək onun insan hüceyrələrindəki reseptorlara daha möhkəm bağlanmasına səbəb olub.
Qədim RNT-nin araşdırılmasında inqilabi metod
Qrip virusları sabit DNT deyil, parçalanmağa daha meyilli olan RNT ilə məlumat daşıyır. Bu səbəbdən qədim qrip viruslarının RNT-sini uzun illər boyunca öyrənmək çox çətin olub. Sürix Universitetindən tədqiqatın əsas müəllifi Kristian Urban deyib:
"Qədim RNT yalnız çox xüsusi şəraitdə uzun müddət qorunub qala bilir. Bu səbəbdən biz, konservləşdirilmiş toxumalardan qədim RNT fraqmentlərini mümkün qədər effektiv şəkildə çıxarmağa imkan verən yeni metod hazırladıq".
Bu inqilabi texnologiya sayəsində alimlər təkcə "ispan qripi" deyil, gələcəkdə başqa tarixi virusları da daha dəqiq öyrənmək imkanı əldə edəcəklər.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 922 Tarix: 01 avqust 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Almaniyada Milad bazarına hücum planlaşdıran beş nəfər saxlanılıb
Almaniya polisi ölkənin cənubundakı Dinqolfinq (Bavariya) yaxınlığındakı Milad bazarında hücum planlaşdırmaqda şübhəli bilinən 5 nəfəri həbs edib. "Report" xəbər verir ki, bu barədə "Bild" nəşri məlumat yayıb. Qəzetin məlumatına görə, həbs cümə günü baş tutub. Şübhəlilərin üçü mərakeşli
15:30 112 Taksi sürücüsü həbs edildi: Hava limanından müştəri götürübmüş
Bakı Beynəlxalq Hava Limanında icazəsiz sərnişin daşıyan taksi sürücüsü həbs edilib. BİG.AZ "Qaynarinfo"ya istinadla xəbər verir ki, hadisə dekabrın 11-i gecə saat 3 radələrində baş verib. Belə ki, 1997-ci il təvəllüdlü G.H. İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 510 və 535.1-ci maddələri ilə barəsind
15:10 166 Azərbaycan Türkiyədən kimyəvi məhsullar idxalına çəkdiyi xərci 1,5 % artırıb
Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycan Türkiyədən 488,154 milyon ABŞ dolları dəyərində kimyəvi maddələr və məhsullar idxal edib. "Report" Türkiyə İxracatçılar Məclisinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1,5 % çoxdur. Təkcə noyabrda isə Türkiyə Azərbaycan
11:30 116 Ukraynanın Trampın sülh planına cavabının təfərrüatları məlum olub
Ukrayna ABŞ Prezidenti Donald Trampın sülh planına cavab olaraq qoşunların Donbasdan çıxarılması və NATO üzvlüyündən imtinası ilə bağlı təklifləri rədd edib. "Report" xəbər verir ki, Kiyevin cavabının təfərrüatlarını "New York Times" açıqlayıb. "Cavabda bildirilib ki, Kiyev Ukraynanı
14:30 114 Qızıl, gümüş və mis konsentratının hasilatı artıb
Bu ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə metal filizlərinin hasilatında artım qeydə alınıb. rəsmi statistikaya istinadən xəbər verir ki, hesabat dövründə Azərbaycanda 2 min 815 kq qızıl və 3 min 505.5 kq gümüş hasil edilib. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə qızıl hasilatı 9.7 faiz və ya 247.8 kq, gümü
11:20 122 Bayram günlərinin üst-üstə düşməsi - Məzuniyyətə necə təsir edəcək?
Əmək məzuniyyəti ilə bağlı qanunvericiliyə dəyişiklik olunur. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bu məsələ Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin bu gün keçirilən iclasında müzakirəyə çıxarılan Əmək Məcəlləsinə təklif edilən dəyişiklikdə öz əksini tapıb. Layihəyə əsasən, əmək məzuniyyəti dövrün
00:25 365 Tramp: "İŞİD ABŞ əsgərlərinin öldürülməsinə görə cavab verəcək"
"Vaşinqton Administrasiyası Suriyada iki ABŞ əsgərinin və bir amerikalı tərcüməçinin öldürülməsindən sonra terrorçu İŞİD qruplaşmasına qarşı cavab tədbirləri görəcək. xəbər verir ki, bunu ABŞ Prezidenti Donald Tramp "Truth Social" platformasında yazıb. O, Suriyada "ABŞ-yə qarşı İŞİ
16:20 111 Azərbaycan Türkiyədən mebel idxalına çəkdiyi xərci 9 %-ə yaxın azaldıb
Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycan Türkiyədən 126,667 milyon ABŞ dolları dəyərində mebel, kağız və meşə məhsulları idxal edib. "Report" Türkiyə İxracatçılar Məclisinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 8,8 % azdır. Təkcə noyabrda isə Türkiyə Azərbaycan
11:50 116 WSJ: Heç bir ölkə ABŞ-nin Qəzzaya sülhməramlı yerləşdirmək təklifinə razılıq verməyib
Hələ heç bir ölkə ABŞ-nin öz qoşunlarını beynəlxalq sabitləşdirmə qüvvələrinin bir hissəsi kimi Qəzza zolağına yerləşdirmək barədə təklifinə razılıq verməyib. "Report"un məlumatına görə, bu barədə "The Wall Street Journal" (WSJ) mənbələrə istinadən məlumat yayıb. Nəşr qeyd edib ki
16:40 106 
