Psixoloji işsiz təhsil: Azərbaycan məktəblərində böhran

"Təhsilin əsas məqsədi Azərbaycan dövləti qarşısında məsuliyyətini dərk edən, insan hüquq və azadlıqlarına hörmət edən, Azərbaycançılıq ideyasına sadiq, müstəqil və yaradıcı düşünən şəxsiyyət və vətəndaş formalaşdırmaqdır. Təəssüf ki, bu məqsəddən uzaqlaşmışıq. Bu gün təhsil sisteminin əsas hədəfi uşağın məktəbi bitirib ali təhsil almasıdır, halbuki məktəbin missiyası uşağı şəxsiyyət və vətəndaş kimi formalaşdırmaqdır.

Əgər tərbiyə işi düzgün qurulmayıbsa, şəxsiyyət və vətəndaş yetişməsini gözləmək mümkün deyil. Məktəblərdə psixoloji iş olmadan tərbiyə işini qurmaq mümkün deyil. Azərbaycanda məktəblərdə psixoloji iş 1990-cı illərin əvvəllərindən dayandırılıb və 2010-cu ildən bu proses davam edir. 2019-cu ildən isə vəziyyət daha da pisləşərək məktəblərdə psixoloji iş demək olar ki, ləğv edilib. Bu gün nəticələr göz qabağındadır".

Bunu BiG.AZ-a açıqlamasında təhsil eksperti Elşən Qafarov bildirib.

O, qeyd edib ki, Ümumtəhsil məktəblərində psixoloji işin təşkili ilə bağlı Nazirlər Kabinetinin 27 fevral 2020-ci il tarixli 70 nömrəli qərarı mövcuddur. Qərara görə, 1000 nəfərə qədər şagirdi olan məktəbdə 1, 3000 nəfərə qədər şagirdi olan məktəbdə 2, 3000-dən çox şagirdi olan məktəbdə isə 3 psixoloq ştatı müəyyən edilib. Həmçinin, 30 aprel 2020-ci il tarixli 157 nömrəli qərarla psixoloji işin təşkili qaydaları müəyyən olunub:

"Lakin bu qərarlar kağız üzərində qalmaqdadır. Hazırda məktəb psixoloqlarının maaşı texniki işçilərlə bərabərdir. Psixoloji işlə bağlı yüz minlərlə vəsait təlimlər adı altında xərclənib, lakin məktəb psixoloqlarına faydası olmayıb. Psixoloqların kabinetləri və müvafiq əyani vəsaitləri yoxdur. Təkcə yalançı təlimlər üçün xərclənən vəsaitlə 100-dən çox məktəb üçün psixoloji əyani vəsait alınması mümkündür.

Bundan əlavə, məktəb rəhbərləri də psixoloji işi düzgün bilmir və psixoloqlara texniki və ya yoxlama işlərini tapşırırlar. Azərbaycan Təhsil Nazirliyində də psixoloji işin mahiyyəti yetərincə anlaşılmayıb. Bu halda məktəblərdə psixoloji işin təşkili mümkün deyil.
Ölkənin aparıcı psixoloqu Əbdül Əlizadə də qeyd edir ki, psixoloji işi təşkil etmədən tərbiyə işini qurmaq mümkün deyil. Təhsil sahəsini idarə edən şəxslər təhsilin təməlini dağıdaraq irəliləyirlər. İlk olaraq psixoloji iş dağıdılıb və nəticədə məktəblərdə ciddi sosial problemlər, zorakılıq halları ortaya çıxıb.

Nə etməliyik? İlk növbədə, təhsilə bazar gözü ilə baxan şəxsləri uzaqlaşdırmalı və bu sahəyə peşəkar insanları cəlb etməliyik. Məktəblərdə psixoloji və tərbiyə işi düzgün qurulmalıdır. Tərbiyə işini qurmaq olmadan millətin gələcəyini formalaşdırmaq mümkün deyil. Psixoloji iş düzgün təşkil olunmadan tərbiyə işində də uğur əldə etmək mümkün olmayacaq".

Telegramda izləyin