"Əbu-Dabi görüşü tərəflərin problemlərin həlli istiqamətində ata biləcəkləri mühim bir addım ola bilər" - Politoloq

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan arasında Əbu-Dabidə görüş başa çatıb.

Politoloq Elşən Manafov BiG.AZ-a bildirib ki, Əbu-Dabi görüşü tərəflərin münasibətlərdəki problemlərin həlli istiqamətində ata biləcəkləri mühim bir addım ola bilər.Görüş regional və qlobal gərginliyin kəskin bir fazaya keçdiyi şəraitdə baş tutur.Onun Əbu-Dabidə keçirilməsi barədə Azərbaycan tərəfinin təklifi regional və geosiyasi böhranın görüşə təsir imkanlarından sığortalanmaq məqsədi ilə seçilib:

"Görüş ərəfəsində ABŞ dövlət katibi Rubionun görüşün uğurlu ola biləcəyi halda onun Orta Dəhlizlə bağlı məsələlərin,habelə regional təhlükəsizlik problemlərinin həllinə müsbət təsir göstərə biləcəyi ilə bağlı açıqlaması göstərir ki,əvvəla ABŞ bu görüş barədə məlumatı olmuşdur və bu görüşün axırıncı məqama qədər məxfiliyi ilə bağlı söylənilən fikirlərin real gerçəklilərə söykənmədiyini düşünməyə əsas verir. Azərbaycanın xarici siyasəti çoxvektorlu olmaqla ilk növbədə onun milli təhlükəsizlik qayğıları ilə bağlı olmuşdur,digər tərəfdən rəsmi Bakı regional təhlükəsizlik problemlərinin bir qayda olaraq 3+3formatında əməkdaşlıq müstəvisində həllinin tərəfdarı olmuşdur. Digər tərəfdən prezident İlham Əıiyevin müəllifi olduğu bu layihə regional təhlükəsizlik problemlərinin həllinə regiondan kənar tərəflərin müdaxiləsini məqbul bilmirdi.
Əbu Dabi görüşünün tərəflərin Moskvanı regiondan kənar qoymaq üçün qarşılıqlı olaraq razılaşdırılması ilə bağlı söylənilən fikirlər daha çox Rusiyanın bölgədə nüfuz dairəsinin məhdudlaşdırılmasında maraqlı olan Qərbdəki qlobalist dairələrin maraqlarına cavab verir. Xankəndində İslam Əməkdaşlıq təşkilatının 12-ci zirvə görüşünün keçirildiyi günlərdə Türkiyə prezidenti Ərdoğanın Azərbaycan Rusiya ilə münasibətlərinin gərginləşdirilməsində maraqlı deyil kimi açıqlaması göstərir ki,rəsmi Bakı Ankara ilə birlikdə regional təhlükəsizlik,habelə geosiyasi mahiyyət təşkil edən məsələlərdə Rusiyanın maraqlarının nədən ibarət olduğunun mahiyyətinə varırlar.Orta dəhlizlə bağlı məsələdə Rusiya,Çin və İranın kənarda qalmasında ilk növbədə Böyük Britaniya maraqlıdır,dəniz ticarət yollarına nəzarət edən Birləşmiş Krallıq quru nəqliyyat dəhlizlərini,habelə kommunikasiya xətlərinin onun maraqlarına cavab verməyən alternativ yollar kimi dəyərləndirir.Azərbaycan isə Rusiya və İranın təmsil olunduğu Şımal Cənub Nəqliyyat dəhlizi layihəsində mərkəz yer tutur,bundan əlavə rəsmi Bakı Pekinin"Bil yol,bir kəmər" layihəsini də 150 dövlətlə bahəm dəstəkləyir.Bu mənada Azərbaycan və Türkiyə üçün Zəngəzur dəhlizi Avropadan Asiyaya yukdaşınmaların rentabelliyini yüksəldəcək bir şansdır və Azərbaycan bu yükdaşınmalarda tranzit ölkə olaraq böyük mənfəətlər əldə edə bilər. Bu onun beynəlxalq nüfuzunun yüksəlməsinə daha çox təsir edə,regional problemlərin həllinə onun təsir imkanlarını artıra bilər.Bu regionda geosiyasi konfiqurasiyasının Qərbin xeyrinə dəyişməsində maraqlı olan qlobalistləri qane etmir və buna görə də onlar rəsmi Bakının Moskva və Tehranla münasibətlərində gərginliyin yüksəlməsində maraqlıdırlar.Hər şey rəsmi İrəvanın Azərbaycanın irəli sürdüyü təkliflərə nəhayət ki,konkret mövqe sərgiləməsindən asılı olacaq.Paşinyanın Ermənistanı Rusiyanın təsir dairəsindən çıxarılması üçün Qərbdə bəlli dairələr qarşısında məsul olduğu nəzərə alınarsa, o münasibətlərdəki problemlərin həlli üçün Vaşinqton və ya Brüsseli platforma olaraq təklif etməlidir. Əbu-Dabidə onun rəsmi Bakını bu variantla razılaşmaq üçün texniki mahiyyət kəsb edəcək məsələr ətrafında güzəştə gedəcəyini düşünmək olar.Zəngəzur dəhlizinin statusu,ondan keçid problemlərinin təhlükəsizliyi ilə bağlı məsələlərdə Paşinyan Qərbin irəli sürdüyü təklifləri rəsmi Bakı ilə razılaşdırmağa çalışacaq,ardınca Transxəzər layihəsinin reallaşdırılmasında da Rusiya və Çinin lehinə ,Qərbin isə maraqlarına cavab verən təkliflər müzakirəyə çıxarılacaq. Bütün bunların müqabilində Paşinyanın Qərbdən onun hakimiyyətinin təhlükəsizliyi üçün ciddi təminatları olmalıdır. Bu təminatları Ukraynada Zelenski də almışdı,nəticəsi göz qabağındadır. Zelenskinin öz varidatı artsa da,Ukraynanın iqtisadiyyatı və infrastukturu büsbütün dağılıb. Bu mənada Ermənistanla münasibətlərdəki problemlərin optimal və təhlükəsiz yolu prezident Əliyevin özünün müəllifi olduğu 3+3 layihəsindədir".

Telegramda izləyin