Yay fəsli 42 gün uzanacaq... - Amma bu, yaxşı xəbər deyil
Yay fəsli bir az daha uzun çəksə, çoxları bunu istəyərdi. Amma bu arzumuzun gerçəkləşməsi planetimiz üçün heç də müsbət nəticə vəd etmir.
Qaynarinfo xəbər verir ki, son araşdırmaya görə, xüsusilə ucuz enerji üçün kömür yandırmaq kimi insan fəaliyyəti nəticəsində yaranan iqlim dəyişikliyi Avropada yayları 2100-cü ilə qədər tam 42 gün uzada bilər.
Bunun əsas səbəbi Şimal qütbü ilə Ekvator arasındakı temperatur fərqini ifadə edən "enlik temperatur qradiyenti"nin (LTG) azalmasıdır. Normal halda yüksək LTG Atlantik okeanı üzərində külək sistemlərini formalaşdırır və mövsümi temperatur dəyişikliklərini təmin edir. Lakin LTG azaldıqca yay hava sistemləri və isti hava dalğaları qitə boyunca daha uzun çəkir.
Araşdırmanın müəlliflərindən Dr. Laura Boyall deyir: "Nəticələrimiz bu vəziyyətin yalnız müasir bir fenomen olmadığını göstərir; bu, Yer iqlim sisteminin təkrarlanan xüsusiyyətidir. Lakin indi fərqli olan şey dəyişimin sürəti, səbəbi və intensivliyidir".
Min illərlə geriyə gedən iqlim izləri nə deyir?
Avropanın iqlim tarixini araşdırmaq üçün alimlər göl dibindəki çöküntü qatlarını analiz edib. Mövsümi şəkildə yığılan bu tortular 10 min il əvvələ qədər uzanan qış və yay mövsümlərinin dəqiq zaman xəritəsini ortaya qoyur.
Təxminən 6 min il əvvəl LTG-dəki təbii dalğalanmalar səbəbindən Avropa yayları təxminən səkkiz ay davam edirdi. Lakin bu gün vəziyyət fərqlidir. İstixana qazlarının təsiri ilə Arktika qlobal ortalamadan dörd dəfə daha sürətli istiləşir. Tədqiqatçılar LTG hər 1°C azaldıqda Avropa yaylarının təxminən altı gün uzandığını hesablayıb. Bu da mövcud iqlim proqnozlarına əsasən Avropanın 2100-cü ilə qədər əlavə 42 yay gününə malik olacağı anlamına gəlir.
"Royal Holloway"də baş tədqiqatçı olan Dr. Kelia Martin-Puertas bildirir: "Araşdırmamız Avropa mövsümlərinin min illərdir temperatur qradiyenti tərəfindən tənzimləndiyini ortaya çıxardı. Bu, gələcək dəyişiklikləri daha dəqiq proqnozlaşdırmağa kömək edəcək mühüm məlumatdır".
O qeyd edib ki, nəticələr Avropa hava şəraitinin qlobal iqlim dinamikası ilə necə sıx bağlı olduğunu və keçmişi anlamağın sürətlə dəyişən planetin çətinlikləri ilə mübarizədə hansı dərəcədə həyati rol oynadığını göstərir.
Bu araşdırma 19 noyabr tarixində "Nature Communications" jurnalında dərc edilib.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 198 Tarix: 05 dekabr 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Gecə baş verən yanğında vəfat edən ana və azyaşlı övladlarının FOTOLARI
Qaradağ rayonu, Lökbatan qəsəbəsi, "Qobu Park 1" yaşayış massivində 05.12.2025-ci il tarixində saat 03:15 radələrində yanğın baş verib. xəbər verir ki, Lökbatan qəsəbəsinin "Qobu Park-1" yaşayış massivində baş verən yanğında eyni evdə yaşayan iki məktəbli və onların anası ölüb. Təxminə
05.12.2025 576 Bu həkimlər işləyə bilmək üçün rüşvət verib - Siyahı və məbləğ
Ötən ilin elə bu ayı ölkə gündəmini zəbt edən rüşvətlə plastik cərrahiyəyə icazə verilməsi işi üzrə artıq məhkəmə istintaqı başlayıb. Qanunsuz tibbi fəaliyyətə şərait yaradılmasına görə Səhiyyə Nazirliyinin üç sabiq əməkdaşı - nazirliyin İnsan resursları, elm və təhsil şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmi
05.12.2025 378 Sabah da yağış yağacaq
Dekabrın 6-da gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən -a verilən məlumata əsasən, Bakıda və Abşeron yarımadasında arabir yağış yağacağı, səhər tədricən kəsiləcəyi gözlənilir. Cənub-şərq küləyi axşam şimal-qərb küləyi ilə əvəz olunacaq. Havanın temperaturu gecə 8-10, gündü
05.12.2025 292 Polkovnik-leytenant vəfat etdi - Foto
Bakıda hərbçi vəfat edib. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, Xəzər rayon 120 saylı orta məktəbin hərbi rəhbəri vəzifəsində çalışan polkovnik-leytenant Azər Sadıqov ötən gün qəfildən ölüb. Onun qan təzyiqinin yüksəlməsi səbəbindən həyatını itirdiyi bildirilib. Qeyd edək ki, A.Sadıqov həm də 1-ci Qaraba
05.12.2025 281 Cinayət Məcəlləsində uşağa və müdafiəsiz şəxslərə qarşı məsuliyyət
"Həyatı və sağlamlığı üçün təhlükəli vəziyyətdə olan və özünü qorumaq imkanından məhrum olan şəxsi bilə-bilə köməksiz qoymaq cinayət məsuliyyəti yaradır. Bu, xüsusilə həmin şəxsin qayğısına qalmalı olan şəxs tərəfindən edilmədikdə və ya zərərçəkmişin həyat və sağlamlığı üçün təhlükə yarandıqda tətbi
05.12.2025 210 4 nəfərin həlak olduğu yanğından - Görüntülər
Xəbər verdiyimiz kimi, paytaxtın Qaradağ rayonu, Lökbatan qəsəbəsi, "Qobu Park-1" yaşayış kompleksi ərazisində yerləşən yaşayış binasında yanğın baş verib. "Qafqazinfo" Fövqəladə Hallar Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, yanğın nəticəsində ümumi sahəsi 45 m² olan ikiotaqlı mənzili
05.12.2025 388 Ürəyin dayanması üçün neçə siqaret kifayətdir?
Gündə bir qutu siqaret çəkmək vacib deyil. Yeni araşdırmaya görə, cəmi bir neçə siqaret də, siqareti tamamilə atdıqdan sonra belə sağlamlıq üçün ciddi təhlükələr yarada bilər. bu barədə bəzi məlumatları təqdim edir:. Saç tökülməsi və qırışlar: D vitamini çatışmazlığı günahkardırmı?. ABŞ-ın Baltimor şəhərind
05.12.2025 220 Azərbaycanda 21 yeni peşə təhsili müəssisəsi tikiləcək - SƏRƏNCAM
Prezident İlham Əliyev Peşə təhsili sisteminin potensialının gücləndirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında Sərəncam imzalayıb. BİG.AZ -a istinadən xəbər verir ki, sərəncamla 2026-2030-cu illərdə müasir standartlara cavab verən 21 peşə təhsili müəssisəsinin tikintisi və 2 peşə təhsili müəssisəsini
05.12.2025 179 Uşaqlardan ahıllara qədər: Qidalanma standartlarının ictimai faydası
"Ümumiyyətlə, qida normaları və balanslaşdırılmış menyu tələbləri ilk baxışda sadə inzibati yenilik kimi görünsə də, əslində cəmiyyətin sağlam gələcəyi üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Məlumdur ki, balanslı qidalanma təhsilin keyfiyyətinə birbaşa təsir göstərir və bu, yaxın ətrafımızda da müşahid
05.12.2025 206 
