Bizi hər gün öldürən maddələr: xərçəng yaradır
Son illər gənclər arasında müxtəlif növ xərçəngə yoluxma hallarının artması alimlərdə bu tendensiyanın səbəbləri ilə bağlı suallar doğurub.
Bu yaxınlarda aparılan araşdırma bir mümkün səbəbi aydınlaşdırıb: xərçəng və digər ciddi xəstəliklərlə əlaqəli ola bilən mikroplastiklərə məruz qalma.
Sidney Universitetindən Nikolas Çartresin rəhbərlik etdiyi icmalda 3000-dən çox araşdırmanın təhlili yer alıb. Alimlər müəyyən ediblər ki, mikroplastiklər yoğun bağırsaq xərçəngi, ağciyər xərçəngi və sonsuzluq kimi reproduktiv sağlamlıq problemlərinin inkişafına səbəb ola bilər. Bu, hər yerdə mövcud olması və orqanizmdə yığılma qabiliyyətinə görə xüsusi narahatlıq doğurur.
Mikroplastiklər qablaşdırma, geyim və avtomobil şinləri kimi gündəlik mənbələrdən alınan ölçüləri 5 millimetrdən kiçik hissəciklərdir. Onlar insan orqanizminə nüfuz edərək havanı, suyu və qidanı çirkləndirirlər. Orada onlar iltihaba səbəb olur, bu da toxumaların zədələnməsinə və xroniki xəstəliklərin inkişafına səbəb ola bilər.
Alimlər gənclər arasında yoğun bağırsaq xərçənginə tutulma hallarının artmasına xüsusi diqqət yetiriblər. Mikroplastiklər bağırsaqlarda qoruyucu selikli təbəqəni pozaraq şişlərin əmələ gəlməsinə şərait yarada bilər. Ağciyərlərdə hava yollarının iltihabını və toxuma zədələnməsini təşviq edir, xüsusilə siqaret çəkməyənlərdə xərçəng riskini artırır.
Reproduktiv sağlamlıq da risk altındadır. Araşdırmalar mikroplastikləri yumurtalıq funksiyasının pozulması, sperma keyfiyyətinin azalması və vaxtından əvvəl doğuş riski ilə əlaqələndirib. Plasenta və amniotik mayedə mikroplastiklərin aşkar edilməsi dölün inkişafına mümkün təsir göstərir.
Problemin ölçüsü çox böyükdür: hər il təxminən 460 milyon ton plastik istehsal olunur və bu rəqəmin 2060-cı ilə qədər üç dəfə artacağı proqnozlaşdırılır. Bu cür çirklənmə ekosistemlərə və insan sağlamlığına ciddi ziyan vurur, iqtisadi itkilərə səbəb olur.
Məsələn, ABŞ-ın səhiyyə sistemi mikroplastik məruz qalmanın təsirləri səbəbindən hər il təxminən 289 milyard dollar itirir.
Tədqiqatçılar plastik istehsalının azaldılması, tullantıların təkrar emalının yaxşılaşdırılması və sağlamlıq və ətraf mühitə zərərli təsirləri minimuma endirmək üçün tənzimləyici məhdudiyyətlərin tətbiqi üçün təcili tədbirlərin görülməsinə ehtiyac olduğunu vurğulayırlar. /Lent.az
BiG.Az
Telegramda izləyin
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255
Facebookda Paylaş
Komada olanların sağalma potensialına dair mühüm nəticələr ortaya çıxdı
Komada olan xəstələrin sağalma potensialına dair mühüm nəticələr ortaya çıxıb. "MedicalXpress" saytına istinadla xəbər verir ki, "JAMA Network Open"də dərc olunan araşdırma bu xəstələrin əksəriyyətinin ən azı bir faizinin sağalma potensialına malik olduğunu göstərir. Pittsburq Universitet
30.03.2025 606 Duz depressiya yaradırmış
Duz depressiya və anksiyete riskini 40 faiz artırır. BİG.AZ -a istinadla xəbər verir ki, duzlu yeməklər depressiya və anksiyete riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər. Çinin Sincan Tibb Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan araşdırma nəticəsində məlum olub ki, yeməklərinə normadan artıq du
17.04.2025 584 Dubay şokoladı təhlükəli ola bilər: Yeni ARAŞDIRMA
Altı fərqli şokolad çubuğu üzərində aparılan araşdırmalar məyusedici nəticələr verib. Dubay şokoladının populyarlığı eksklüzivlik və sosial media tendensiyaları sayəsində artır, lakin müstəqil testlər keyfiyyətin həmişə yüksək qiymətlərə uyğun olmadığını göstərir. -ın xaici mediaya istinadla xəbərin
23.03.2025 761 Evdən çıxanda çimmək yaxşıdır, yoxsa yatmazdan əvvəl? - Həkimdən xəbərdarlıq
Bir çox insan səhər evdən çıxmazdan əvvəl duş qəbul etməyi üstün tutur. Mütəxəssislər isə bu mövzuda xəbərdarlıq edir. Bir qisim insan yatmazadan əvvəl duş qəbul etməyə üstünlük verir. Həkimlər hesab edir ki, axşam evə gəldikdən sonra çimmək sağlamlıq baxımından daha faydalıdır. Bu barədə həkim Araqon
30.03.2025 1217 Yeni pandemiya qapıda - Ölkələr bunu etməsə...
ÜST yenidən dünyanı xəbərdar etdi; həkimlər də hazır olmağa çağırır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus dünyanı yeni pandemiyanın istənilən an baş verə biləcəyi ilə bağlı xəbərdar edib. xəbər verir ki, o, ölkələri pandemiyaların qarşısının alınması üçün beynəlxal
05.04.2025 638 Qida asılılığı təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər
Qida asılılığı, fərdin nəzarətdən çıxaraq emosional təsirlərlə həddindən artıq yemək istəyi yaşaması kimi xarakterizə olunur. Diyetoloq Şevval Işıklı bu halın həm fiziki, həm də psixoloji baxımdan ciddi nəticələrə yol aça biləcəyini bildirib və peşəkar müdaxilənin vacibliyinə diqqət çəkib. Aclıq deyil
20.04.2025 436 Evə niyə ayaqqabı ilə girmək olmaz? - İZAH
Evə ayaqqabı ilə daxil olub-olmmaq mədəniyyətlərdən asılı olaraq dəyişir. Amma bu gigiyena üçün çox vacib məsələdir. Ölkə.Az xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, elmi sübutlar evə girməzdən əvvəl ayaqqabıları çıxarmağın bizi ciddi sağlamlıq təhlükələrindən qoruduğunu göstərir. Makkuori Universitetini
22.04.2025 603 Naməlum virus YAYILDI - İnsanı yatağa məhkum edir
Rusiyada yeni və naməlum virus yayılmağa başlayıb. xəbər verir ki, "Rospotrebnadzor" qurumu naməlum virusa yoluxma hadisələrini izləməyə başlayıb. İlk yoluxan şəxslərin məlumatlarına görə, xəstəlik əvvəlcə adi halsızlıq və ağrılarla başlayır, amma bir neçə gün sonra vəziyyət daha da pisləşi
30.03.2025 1151 İnsult riskini artıran vərdişlər
"Beyin insultu – bu, beyin qan dövranının pozulması nəticəsində yaranan təhlükəli və kəskin bir haldır. Bu vəziyyət müxtəlif növ nevroloji əlamətlərə, hətta ölümə səbəb ola bilər". Ölkə.az xəbər verir ki, bunu rusiyalı həkim Olqa Zintseva deyib. Həkimin sözlərinə görə, insult iki növdə olur
25.04.2025 585