Bizi hər gün öldürən maddələr: xərçəng yaradır
Son illər gənclər arasında müxtəlif növ xərçəngə yoluxma hallarının artması alimlərdə bu tendensiyanın səbəbləri ilə bağlı suallar doğurub.
Bu yaxınlarda aparılan araşdırma bir mümkün səbəbi aydınlaşdırıb: xərçəng və digər ciddi xəstəliklərlə əlaqəli ola bilən mikroplastiklərə məruz qalma.
Sidney Universitetindən Nikolas Çartresin rəhbərlik etdiyi icmalda 3000-dən çox araşdırmanın təhlili yer alıb. Alimlər müəyyən ediblər ki, mikroplastiklər yoğun bağırsaq xərçəngi, ağciyər xərçəngi və sonsuzluq kimi reproduktiv sağlamlıq problemlərinin inkişafına səbəb ola bilər. Bu, hər yerdə mövcud olması və orqanizmdə yığılma qabiliyyətinə görə xüsusi narahatlıq doğurur.
Mikroplastiklər qablaşdırma, geyim və avtomobil şinləri kimi gündəlik mənbələrdən alınan ölçüləri 5 millimetrdən kiçik hissəciklərdir. Onlar insan orqanizminə nüfuz edərək havanı, suyu və qidanı çirkləndirirlər. Orada onlar iltihaba səbəb olur, bu da toxumaların zədələnməsinə və xroniki xəstəliklərin inkişafına səbəb ola bilər.
Alimlər gənclər arasında yoğun bağırsaq xərçənginə tutulma hallarının artmasına xüsusi diqqət yetiriblər. Mikroplastiklər bağırsaqlarda qoruyucu selikli təbəqəni pozaraq şişlərin əmələ gəlməsinə şərait yarada bilər. Ağciyərlərdə hava yollarının iltihabını və toxuma zədələnməsini təşviq edir, xüsusilə siqaret çəkməyənlərdə xərçəng riskini artırır.
Reproduktiv sağlamlıq da risk altındadır. Araşdırmalar mikroplastikləri yumurtalıq funksiyasının pozulması, sperma keyfiyyətinin azalması və vaxtından əvvəl doğuş riski ilə əlaqələndirib. Plasenta və amniotik mayedə mikroplastiklərin aşkar edilməsi dölün inkişafına mümkün təsir göstərir.
Problemin ölçüsü çox böyükdür: hər il təxminən 460 milyon ton plastik istehsal olunur və bu rəqəmin 2060-cı ilə qədər üç dəfə artacağı proqnozlaşdırılır. Bu cür çirklənmə ekosistemlərə və insan sağlamlığına ciddi ziyan vurur, iqtisadi itkilərə səbəb olur.
Məsələn, ABŞ-ın səhiyyə sistemi mikroplastik məruz qalmanın təsirləri səbəbindən hər il təxminən 289 milyard dollar itirir.
Tədqiqatçılar plastik istehsalının azaldılması, tullantıların təkrar emalının yaxşılaşdırılması və sağlamlıq və ətraf mühitə zərərli təsirləri minimuma endirmək üçün tənzimləyici məhdudiyyətlərin tətbiqi üçün təcili tədbirlərin görülməsinə ehtiyac olduğunu vurğulayırlar. /Lent.az
BiG.Az
Telegramda izləyin
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Ağız sağlamlığı daxili orqanlara necə təsir edir? –TƏHLÜKƏ
Ağız sağlamlığı yalnız diş və diş ətlərindən ibarət deyil. Mütəxəssislərin fikrincə, ağızda yaranan infeksiyalar, iltihablar və bakteriyalar bədənimizin digər orqanlarına da ciddi təsir göstərə bilər. xəbər verir ki, araşdırmalara görə, ağız boşluğunda toplanan zərərli bakteriyalar qan dövranına keçərə
30.06.2025 669 Arıqlama dərmanlarının ölümcül fəsadları barədə XƏBƏRDARLIQ
"Ozempic", "Wegovy" və "Mounjaro" dərman preparatlarının istifadəsindən sonra yüzlərlə insanda kəskin pankreatit (mədəaltı vəzi iltihabı) qeydə alınıb, bəzilərində bu ölümlə nəticələnib". -ın verdiyi məlumata görə, bu barədə Böyük Britaniyanın Dərman və Tibbi Məhsulları
29.06.2025 462 Hicama haqqında nələri bilirik?
Son zamanlar çox eşitdiyimiz, "hicama", "hacamat" kimi tanınan küpə terapiya müalicə üsulu barədə nələri bilirik?. Apimed təbii üsullar mərkəzində yüksək ixtisaslı (Türkiyədə kurs keçmiş) xanım personal tərəfindən xanımlara və bəylərə Hicama (hacamat) proseduru tətbiq edilir. Prosedu
05.07.2025 7225 Sarıkökdən dərman kimi istifadə etmək olar? - Həkim
Sarıkök karbohidrat mübadiləsinə faydalı təsir göstərə bilən maddələrdən biridir. BİG.AZ -a istinadən xəbər verir ki, endokrinoloq Olqa Pavlova bu ədviyyatın bədənə faydalı təsirindən danışıb:. "Sarıkökdən həqiqətən dərman kimi istifadə etmək olar. İltihabəleyhinə, antibakterial, ağrıkəsici, antioksidan
20.07.2025 230 Qarpızdan zəhərlənməmək üçün nə edək?
Artıq bazarlarda, marketlərdə piştaxtalarda qarpızlar görünməyə başlayıb. Hələ qarpız mövsümü tam olaraq başlamasa da, kifayət qədər qarpız satan və alan var. Vaxtından əvvəl, mövsümündə yeyilməyən qarpızlar zəhərlənməyə səbəb olur. BİG.AZ trend-ə istinadən xəbər verir ki, Kliniki Tibbi Mərkəzin mətbua
27.06.2025 739 Velosiped sürmək bu xəstəlikdən qoruyur
Velosiped sürmək demensiya riskini azaldır. Ölkə.Az xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, bu barədə Çinin Huazhong Elm və Texnologiya Universiteti və Sidney Universiteti araşdırma aparıb. "JAMA Network Open" jurnalında dərc edilən araşdırma velosiped sürməyin beynin yaddaş funksiyaları il
25.06.2025 629 Niyə qarpız yeməliyik?
Qarpız yay fəslinin ən sevimli qida məhsullarından biridir. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, orqanizm üçün bir sıra müsbət təsirləri olan qarpız susuzluğu aradan qaldırır, həzmə kömək edir, qanı durulaşdırır. Qarpız 92% su ehtiva edən meyvədir. Bu xüsusiyyəti ilə maye itkisinin qarşısını ala v
04.07.2025 626 Baş ağrısından dərmansız qurtulmağın sadə YOLLARI
"Xüsusi məşqlər etməklə dərman qəbulu olmadan baş ağrılarından xilas olmaq mümkündür". xəbər verir ki, bunu "Moskva 24" telekanalına həkim-kardioloq Tatyana Romanenko deyib. Onun sözlərinə görə, baş ağrıları adətən onurğa sütunu ilə bağlı problemlər, xəsarətlər, həyat tərzinin dəyişməsi
24.06.2025 847 Bir çox xəstəliyi müalicə edən MASAJ
Masaj xidməti bir çox xəstəlikləri sağaldır, masaj zamanı Təbii yağlardan istifadə olunur, sizin bədənizdə olan oynaq ağrıları, bel ağrıları, baş ağrılarını vaxtında götürür. Dünyada edilən masajların 90 %-i tibbi masajdır. Avropada və Şərqdə həkimlər masajı resept olaraq yazırlar. Masaj inteqtaiv bi
08.07.2025 5613