Ən ölümcül xərçəng növü AÇIQLANDI
Tanınmış melanomanın kölgəsində daha çox yayılmış və ölümcül bir xərçəng növü diqqətdən kənarda qalıb.
Lent.az-ın xarici mətbuata istinadla xəbərinə görə, melanoma bütün xərçəng növləri arasında ən təhlükəlilərdən biridir və hər il on minlərlə insanın həyatına son qoyur. Eyni zamanda, son araşdırmalar, hətta bu məşhur qatili də geridə qoyan daha gizli bir təhlükənin mövcudluğunu göstərib.
Nitsa Universitet Xəstəxanasında (Fransa) bu yaxınlarda aparılan bir araşdırma təəccüblü bir kəşfə səbəb olub: qeyri-melanoma dəri xərçəngi qlobal ölüm statistikasında melanomadan üstündür.
Beynəlxalq Xərçəng Araşdırmaları Agentliyinin məlumatına görə, təkcə 2020-ci ildə qeyri-melanoma dəri xərçəngindən 63,700 nəfər ölüb, melanomadan ölənlər isə 57 min nəfərdir.
Son vaxtlara qədər qeyri-melanoma dəri xərçəngindən daha az aqressiv hesab olunurdu və bir qayda olaraq, milli xərçəng statistikasında qeyd edilməyib. Bununla belə, xərçəngin daha az təhlükəli bir növü kimi bu baxış yanıltıcı olmamalıdır - son məlumatların təsdiq etdiyi kimi, qeyri-melanoma dəri xərçəngin ilə qarşılaşan çox sayda insan ölüb.
Həm melanoma, həm də qeyri-melanoma dəri xərçəngi üçün ümumi bir günahkar günəşdən və ya aşılayıcı yataqdan ultrabənövşəyi radiasiyaya məruz qalmaqdır. UV şüaları xərçəngin inkişafı üçün ilkin şərtlər yaradaraq dəri hüceyrələrinin dəyişməsinə və zədələnməsinə səbəb ola bilər.
Günəş altında qaralma və səyahət mədəniyyətinin yayılması ilə yanaşı, həm melanoma, həm də qeyri-melanoma dəri xərçəngi halları kəskin şəkildə artıb.
Bununla belə, ikisi arasında fərqlər var: qeyri-melanoma dəri xərçəngi, melanomadan fərqli olaraq, həyat boyu ultrabənövşəyi radiasiyaya uzunmüddətli məruz qalma nəticəsində yaranma ehtimalı daha yüksəkdir və üz və baş dərisində daha çox görünür. Melanoma daha tez-tez təkrarlanan və şiddətli günəş yanığı ilə əlaqələndirilir.
Bu problemi daha dərindən araşdırsaq, qeyri-melanoma dəri xərçənginin iki əsas formasını ayırd edə bilərik: bazal hüceyrəli karsinoma və skuamöz hüceyrəli karsinoma.
Hər iki növ dərinin üst qatını təşkil edən tipik dəri hüceyrələri olan keratinositlərdən yaranır. Ultrabənövşəyi şüalara məruz qaldıqda onlar mutasiyaya məruz qalırlar ki, bu da normal tənzimləmə mexanizmlərinin pozulmasına və son nəticədə xərçəngin inkişafına səbəb ola bilər.
Melanoma zamanı xərçəng hüceyrələri başqa bir dəri hüceyrəsi növü olan melanositlərdən gəlir. Onların sayı daha azdır, lakin onlar dəri rəngini verən və ultrabənövşəyi radiasiyadan qoruyan melanin istehsalı üçün lazımdır.
Xərçəngin bu iki forması tam olaraq necə ölümlə nəticələnir? Xərçəngdən ölümlərin çoxu metastaz nəticəsində baş verir, burada xərçəng hüceyrələri ilkin yerdən bədənin digər hissələrinə yayılır.
Melanomanın metastaz verə bilməsinə baxmayaraq, qeyri-melanoma dəri xərçəngindən ölüm halları hələ də statistik olaraq daha yüksəkdir, ola bilsin ki, bu xəstəliyin geniş yayılması ilə əlaqədardır. Ölkələr arasında məlumat toplama metodlarında fərqlər nəzərə alınmaqla, qeyri-melanoma dəri xərçəngi üçün faktiki ölüm göstəriciləri daha yüksək ola bilər.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255
Facebookda Paylaş
Uşaqlarda yanıq olan zaman valideynlərin yol verdiyi səhvlər - FOTO
"Uşaq çaydan, qaynar sudan yana və ya əli, hər hansı yeri sobaya, ütüyə yapışa bilər. Fərq etmir, hər bir halda ilk yardım yanıq köpüyü vurmaq deyil". Ölkə.Az xəbər verir ki, bunu oediadtr Aytən İsmayılzadə deyib. O bildirib ki, Düzgün ilk yardım həmin yanmış yeri axar suyun altında 15 dəqiq
01.05.2025 920 Gənc yaşda dolğu edənlərə XƏBƏRDARLIQ - 10 il sonra üz dərinizdə...
Dolğu inyeksiyaları qısa müddətdə üzə təzəlik və həcm qazandırsa da, 10, 20, hətta 30 il sonra üz dərinizdə hansı dəyişikliklərə səbəb ola bilər?. xəbər verir ki, ukraynalı dermatoloq və kosmetoloq Dariia Tishçenko bu barədə xəbərdarlıq edib. Gənc yaşda dolğudan sui-istifadə nə ilə nəticələnə bilər?
30.04.2025 925 Qida asılılığı təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər
Qida asılılığı, fərdin nəzarətdən çıxaraq emosional təsirlərlə həddindən artıq yemək istəyi yaşaması kimi xarakterizə olunur. Diyetoloq Şevval Işıklı bu halın həm fiziki, həm də psixoloji baxımdan ciddi nəticələrə yol aça biləcəyini bildirib və peşəkar müdaxilənin vacibliyinə diqqət çəkib. Aclıq deyil
20.04.2025 729 Bu formada yatanlar erkən ölə bilər - Araşdırma
Vanderbilt Universitetinin apardığı araşdırma yuxu rejiminin vaxtından əvvəl ölüm riski ilə əlaqəsini ortaya qoyub. BİG.AZ e- -a istinadən xəbər verir ki, tədqiqatda 40-79 yaş aralığında olan 47.00 insanın yuxu vərdişləri beş il ərzində izlənilib. Nəticələr göstərib ki, yuxu müddətindəki dəyişikliklə
22.04.2025 1178 Niyə kariyes tez-tez təkrarlanır? - SƏBƏBLƏR
Karies yəni diş çürüməsi dünyanın ən geniş yayılmış diş problemlərindən biri olaraq qalır. Hər nə qədər stomatoloq tərəfindən uğurla müalicə edilsə də, bəzi hallarda bu problem zamanla yenidən üzə çıxır. Bəs kariyesin təkrar-təkrar yaranmasının səbəbi nədir?. xəbər verir ki, diş həkimlərinin fikrincə
10.05.2025 308 Uşağınız tez-tez ah çəkirsə... - Pediatrdan xəbərdarlıq
Uşaqların kifayət qədər oksigen almaması və əsəbləşəndə susmaları fiziki və psixoloji xəstəliklər yaradır. Ölkə.Az xəbər verir ki, bu barədə pediatr Aytən İsmayılzadə danışıb. O, uşaqların böyüdüyü müddətdə ağciyərlərinin açılmasının əhəmiyyətinə diqqət çəkib:. "Hamı bilir ki , bol oksigen sağlamlı
29.04.2025 836 Gündə 7 min addım atmaq xərçəngdən qoruyur
Gündə 7 min addım atmaq 13 müxtəlif növ xərçəngə tutulma riskini azaldır. Ölkə.Az xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, bu barədə İngiltərənin Oksford Universiteti araşdırma aparıb. Məumata görə, araşdırmada azı 85 min şəxs iştirak edib. Tədqiqat çərçivəsində iştirakçının addımları ilə qida borusu
16.05.2025 95 Estetik əməliyyat etmək istəyənlərə qiymətlərlə bağlı XƏBƏRDARLIQ
Xəbər verdiyimiz kimi Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin müvafiq əmri ilə "Cərrahiyyə profili üzrə digər peşə ixtisas sahibləri tərəfindən ali ixtisas tibb təhsilinin tədris proqramlarına uyğun olaraq icrasına icazə verilən plastik cərrahiyyə sahəsinə aid əməliyyatların Siyahısı"
19.04.2025 576 Şəkərli diabetdən əziyyət çəkən insana spirtli içki olar?
"Alkoqol şəkərli diabetdən əziyyət çəkən insanlar üçün inanılmaz dərəcədə təhlükəlidir". xəbər verir ki, bunu "Veçernyaya Moskva" nəşri ilə söhbətində həkim-endokrinoloq və genetik Kristina Kuznetsova deyib. Mütəxəssis xəbərdarlıq edib ki, spirt mühüm orqanların işini pozur, onlarda
20.04.2025 632