Yeni araşdırma: Tiranozavrlar Amerikada necə peyda olub?

Yeni araşdırma: Tiranozavrlar Amerikada necə peyda olub?Təbaşir dövrünün sonlarında Şimali yarımkürənin faunasına əsasən tiranozavrlar, hadrozavrlar və keratopslar üstünlük təşkil edib. Uzun müddət tiranozavrın yalnız Şimali Amerikaya məxsus dinozavr olduğu düşünülürdü. Lakin London Universitet Kollecinin alimləri tərəfindən aparılan yeni tədqiqat bu nəhəng yırtıcıların əcdadlarının Asiyadan gəldiyini ortaya qoyub.

Qaynarinfo xəbər verir ki, tədqiqat "Interesting Engineering" jurnalında dərc olunub.

.

Tiranozavrların haradan gəldiyi müəyyənləşib

Jurnalın yazdığına görə, tədqiqatçılar süni intellekt modelləşdirməsindən istifadə edərək tiranozavrların mənşəyini analiz ediblər. Nəticələrə əsasən, qədim tiranozavrlar təxminən 70 milyon il əvvəl Asiyanı Şimali Amerika ilə birləşdirən quru körpüsü - hazırkı Berinq boğazı üzərindən keçərək yeni ərazilərə yayılıblar.

Tədqiqatın baş müəllifi Kassius Morrison qeyd edib ki, tiranozavrların coğrafi mənşəyi paleontoloqlar arasında uzun müddət müzakirə mövzusu olub. Bu tədqiqat nəticəsində aydın olub ki, bu yırtıcılar Asiyadan gəlib və Berinq boğazı vasitəsilə müasir Alyska ərazisinə daxil olublar.

Əldə olunan nəticələr, tiranozavrın Asiya mənşəli Tarbosaurus ilə daha yaxın təkamül əlaqəsinə malik olduğunu göstərən əvvəlki araşdırmalarla üst-üstə düşür. Alimlər bildirirlər ki, Şimali Amerikada yüzlərlə tiranozavr fosili aşkarlansa da, onların birbaşa əcdadlarına dair qalıqların Asiyada hələ də tapılmadığı düşünülür.

Araşdırmada təkcə fosillərin yerləşmə yerləri deyil, həm də dinozavrların təkamül əlaqələri, Təbaşir dövrünün coğrafiyası və iqlim şəraiti, eləcə də fosil qeydlərindəki boşluqlar nəzərə alınıb ki, bu da nəticələrin daha dəqiq olmasına imkan verib.

Megaraptorların hekayəsi

Tədqiqatda meqaraptorlar da araşdırılıb. Bu dinozavrlar uzun barmaqları və 35 sm-ə çatan qarmaqlı caynaqları ilə seçilirdilər. Alimlər onların düşündükdən daha geniş ərazidə yayılmış olduğunu müəyyənləşdiriblər.

Tədqiqat göstərir ki, meqaraptorlar təxminən 120 milyon il əvvəl Asiyada meydana gəlib, daha sonra Avropaya və Cənub Qondvana (Afrika, Cənubi Amerika və Antarktida) yayılıblar. Maraqlıdır ki, bəzi regionlarda heç bir fosil tapılmasa da, meqaraptorların bir vaxtlar həmin yerlərdə yaşadığı ehtimal olunur.

Bu yırtıcılar öz anatomik xüsusiyyətlərinə görə digər tiranozavr qohumlarından fərqlənir və ehtimal edilir ki, fərqli ov heyvanlarını izləyiblər. Belə ki, Gonda çökəklərində gənc zauropodlarla, Laramidiyada isə tiranozavrlar triseratops, edmontozavr və ankilozavr kimi canlılarla ov edirdilər.

Maraqlıdır ki, həm tiranozavrlar, həm də meqaraptorlar 92 milyon il əvvəlki qlobal iqlim soyuması ilə eyni dövrdə sürətlə böyüyərək nəhəng ölçülərə çatmışdılar. Bu isə onların digər dinozavr qruplarından daha soyuq şəraitə uyğunlaşdıqlarını göstərir.

Tiranozavrın çəkisi 9 tona çata bilərdi, meqaraptorlar isə 10 metr uzunluğunda olurdular.

Böyükliyin sirri və əcdadlarının rolu

Tədqiqatın həmmüəllifi Çarli Şerer bildirib ki, nəticələr tiranozavrların necə və niyə Təbaşir dövrünün sonunda bu qədər böyüdüyünü anlamağa imkan verib. Onun sözlərinə görə, bu böyümə 90 milyon il əvvəl nəhəng karcharodontozavrların yox olması ilə əlaqəlidir. Bu yox oluş, görünür, tiranozavrlara böyüməyə mane olan ekoloji maneəni aradan qaldırıb.

Kontinentlər ayrıldıqca bu nəhəng yırtıcıların təkamül yolları da fərqlənib. Nəticədə, tiranozavrlar Asiya kimi regionlarda meqaraptorların yerini tutsalar da, Avstraliya və Patagoniya kimi ərazilərdə meqaraptorlar öz ekosistemlərində üstün yırtıcıya çevriliblər.


BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər   Baxılıb: 622   Tarix: 09 may 2025  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666

Facebookda Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Tanınmış mədəniyyət xadimləri Şuşada

Azərbaycanın tanınmış mədəniyyət xadimləri Şuşada səfərdədirlər. Unikal.org-un məlumatına görə, mədəniyyət xadimləri Şuşaya səfər çərçivəsində burada keçiriləcək Üzeyir Hacıbəyli XII Beynəlxalq Musiqi Festivalına qatılacaq, dahi bəstəkarın ölməz əsərlərini 29 ildən sonra işğaldan azad edilən Üzeyir yurdund

18.09.2021 814
.

Lətafət 14 yaşlı qızından danışdı: "Atası ilə görüşmək istəmir" - VİDEO

ARB TV-nin "YouTube" layihəsi olan "Özümüz danışaq" verilişinin növbəti qonağı aparıcı Lətafət Ələkbərova olub. Tanınmış aparıcı tək övlad böyütməyin çətin olduğunu deyib:. "Qızım artıq məni başa düşür. Çox yaxşı dost olmuşuq. Musiqini çox sevir. Vokal dərsi alır. Qızımın 1

18.09.2021 3133
.

FHN leysan nəticəsində köməksiz qalan vətəndaşları xilas etdi -VİDEO

Güclü leysan yağışları nəticəsində Qusar rayonunun Urva kəndi istiqamətində bir qrup vətəndaşın köməksiz vəziyyətdə qalması barədə Fövqəladə Hallar Nazirliyinin "112" qaynar telefon xəttinə məlumat daxil olub. -ın Fövqəladə Hallar Nazirliyinin (FHN) saytına istinadən verdiyi xəbərinə görə

18.09.2021 523
.

Maqsud Mahmudov Ukraynada tutularaq Azərbaycana gətirildi - RƏSMİ

2020-ci ilin yanvar ayının 10-dan Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2 (dələduzluq külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) maddəsi ilə Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən beynəlxalq axtarışa verilmiş Mahmudov Maqsud Soltan oğlu bu il iyul ayında Ukrayna Respublikası ərazisində tutulub. Bu barədə Baş Prokurorlu

18.09.2021 2678
.

Azərbaycan polisindən ermənilərə süngülü dərs - VİDEO

Gorus-Qafan yolu üzərində xidmət göstərən Azərbaycan polisi yoldan keçmək istəyən ermənilərə dərs verib. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, sosial şəbəkələrdə yayılan görüntülərdə üzərində qondarma respublikanın "bayrağ"ı olan avtomobilin postdan keçmək üçün yaxınlaşdığı görünür. Postd

18.09.2021 988
.

Bu qidalar vitaminlə zəngindir - MÜTLƏQ YEYİN

Vitamin, mineral və antioksidantlarla zəngin qidalar az kalori ilə maksimum qida dəyərinə malik məhsullardır. Bu tip qida məhsullarına, həmçinin super qidalar da deyilir. -ın məlumatına görə, Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutundan bildirilib ki, gündəlik qida rasionunda super qidaların istehlakın

18.09.2021 930
.

Türkiyədə təlimlərdə iştirak edən Azərbaycan hərbçilərinin bir qrupu Vətənə qayıdıb

Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında illik hərbi əməkdaşlıq planına əsasən keçirilən "TurAz Şahini - 2021" birgə taktiki-uçuş təlimində iştirak edən Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin bir qrup heyəti və aviasiya vasitələri Vətənə qayıdıb. Bu barədə BİG.AZ-a Müdafiə Nazirliyində

18.09.2021 254
.

Cənub bölgəsi ilə bağlı "12-dən sonra işləmir" deyimi haradan yaranıb?

Niyə bəziləri talışlar haqqında "saat 12-dən sonra işləmir" ifadəsini istifadə edirlər?. xəbər verir ki, bu barədə aparıcı, nitq təlimçisi Cəlalə Nəzəroğlu sosial şəbəkədə paylaşım edib. O bildirib ki, bu deyim talışların fiziki işlərinə görə yaranıb:. "Çox təəssüf ki, bizdə bəziləri insanlar

18.09.2021 1826
.

Metro ilə bağlı YENİ XƏBƏR: 2030-cu ilədək Bakıda...

"2011-ci ildə təsdiqlənmiş "Bakı Metropoliteni xətlərinin konseptual inkişaf sxemi"nə uyğun olaraq 2030-cu ilədək stansiyaların sayı 77-dək artırılacaq. Hazırda metroda 26 stansiya var. Yəni hələ 51 stansiya da tikilib istifadəyə veriləcək. Ümumilikdə, Bakı metrosu 5 ayrı xəttdən ibarə

18.09.2021 2589
.

TOP MP3