İnsan bədəni ölüm anından sonra nə qədər "yaşayır"?
Ölüm dedikdə, bir çox insan bədənin tam şəkildə dərhal dayanmasını və hər şeyin eyni anda sona çatdığını düşünür. Lakin tibbi və bioloji araşdırmalar göstərir ki, insan orqanizmi ölüm elan olunduqdan sonra belə müəyyən müddət ərzində "bioloji fəaliyyət"ini davam etdirir.
BAKU.WS xəbər verir ki, Harvard Tibb Məktəbinin məlumatına görə, ölüm tibbdə daha çox beyin ölümü, ürək fəaliyyəti dayanması ilə müəyyən olunur. Lakin hüceyrə və toxuma səviyyəsində ölüm daha gec baş verir. Yəni bədən tamamilə eyni anda ölmür.
National Institutes of Health (NIH) bildirir ki, ölüm anından sonra belə bəzi hüceyrələr – xüsusilə dəri, saç follikulları, göz hüceyrələri və bağırsaq epitel hüceyrələri – bir neçə saat aktivliyini saxlayır. Bu hüceyrələr enerji ehtiyatı ilə qısa müddət də olsa, fəaliyyət göstərə bilər.
2017-ci ildə Washington Universitetində aparılan bir tədqiqatda ölmüş insan toxumalarında bəzi genlərin ölüm anından sonra 24-48 saat ərzində aktiv olduğu sübut edilib. Bu, elm dünyasında geniş rezonans doğurub və ölüm sonrası genetik fəaliyyət kimi adlandırılıb.
2023-cü ildə "Frontiers in Aging Neuroscience" jurnalında dərc olunan bir tədqiqatda qeyd olunub ki, bəzi insanlarda ürək dayanmasından sonra 20-30 saniyəlik beyin dalğaları qeydə alınıb. Alimlər bu dövrü "beynin ölümə reaksiya verən son enerjisi" kimi qiymətləndirirlər. Hətta bu anda keçmiş həyatın göz önündən keçməsi kimi hadisələrin izahı verilir.
Tibbi baxımdan, ölüm sonrası orqanlar müəyyən müddət ərzində istifadə üçün yararlı qalır. Məsələn:
Böyrəklər – təxminən 24-36 saat
Qaraciyər – 12-15 saat
Ürək və ağciyərlər – 4-6 saat ərzində transplantasiya üçün uyğun hesab edilir
Bu zaman çərçivələri ölüm anından sonra bədənin tam bioloji dayanmasını göstərməyə kömək edir.
Ölüm ani olsa da, bədəndəki hüceyrə və orqan sistemləri müxtəlif zamanlarda fəaliyyətini dayandırır. Bu da "bədən ölüm anından sonra nə qədər yaşayır?" sualına "müxtəlif sistemlərə görə fərqli" cavabını verir.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Maraqlı Baxılıb: 703 Tarix: 11 iyul 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Peyvənd olunana pulsuz dönər təklifi
Almaniyada türk əsilli iş adamı insanaları koronavirus əleyhinə vaksinasiyaya təşviq etmək məqsədilə maraqlı təşəbbüs göstərib. -a istinadən xəbər verir ki, Berlindəki "Kaplan Dönər"in sahibi Rəmzi Kaplan peyvənd olunan hər kəsə ona aid restoran və kafelər şəbəkəsində pulsuz dönər ikram ediləcəyin
16.09.2021 1185 Prokuror küçədə çılpaq vəziyyətdə gəzdi: Sakinlər polisə şikayət etdi - FOTO
Polşanın cənub-şərqində yerləşən Svidnitsa şəhərində prokuror küçədə çılpaq vəziyyətdə gəzib. Ətrafdakı insanların çəkdiyi fotolarda çılpaq vəziyyətdə olan kişinin əlində dörd pivə butulkası ilə ərzaq mağazalarını gəzdiyi əks olunub. Digər görüntülərdə prokurorun tamamilə çılpaq bir vəziyyətdə küçələr
12.09.2021 1423 Qızıldan hazırlanan unitaz iki ildir tapılmır - FOTO
İngiltərənin Blenheim sarayından iki il əvvəl oğurlanan qızıldan hazırlanan unitaz hələ də tapılmayıb. -a istinadən xəbər verir ki, 2019-cu il sentyabrın 14-də sarayda sənət sərgisinin keçirildiyi vaxt oğurlanan qızıl unitazın dəyəri 1 milyon funt sterlinqdir (2 300 00 manatdan çox). Xatırladaq ki, unitaz
16.09.2021 3329 Ovuclarınızı birləşdirin: Sevgi haqqında nələr öyrənəcəksiniz?
Ovuclarınızın içindəki sevgi xətti xarakteriniz haqqında çox şey deyir. -a istinadən məlumat verir ki, bir insanın əlləri o insan haqqında çox şey deyə bilər. Bu, uzun müddətdir ki, xarakter təhlili aparan insanlar üçün təsirli bir üsuldur. Əgər bu sizə də maraqlıdırsa, o zaman ovuclarınızı birləşdirin
16.09.2021 1627 Ofis daxilində yaranan havasızlıq işçilərin yaddaşına və diqqətinə təsir edir
Mütəxəssislərin apardığı araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, işçilərin ofisdə iş zamanı yorğunluğunun və halsızlığının əsas bir vacib səbəbi var. Belə ki, bu səbəb təkcə işçilərin işləmək istəməməsi ilə əlaqədar deyil. Söhbət iş yerində olan havasız şəraitdir. ABŞ-dan olan tədqiqatçılar işçiləri
12.09.2021 489 Yatağına ilan girən kişinin qorxu dolu anları - VİDEO
Hindistanda az qala faciə ilə nəticələnəcək hadisənin görüntüləri yayılıb. Kadrlar Racastanda, Bansvar məbədində qeydə alınıb. -a istinadən xəbər verir ki, videodan göründüyü kimi, kobra ilanı yerdə yatan insana tərəf sürünür. Sonra o, odeyalın altına girir. Bu vaxt kişi qəfil ayılaraq yerindən sıçrayır
10.09.2021 1704 Bu köpəkbalığı donuza oxşayır - FOTO
İtaliyanın Elba adasında üzdən donuza bənzəyən qeyri-adi köpəkbalığı tutulub. BİG.AZ xəbər verir ki, bu barədə "Daily Mirror" yazır. "Donuz-kopəkbalığı" kimi tanınan və nəsli kəsilmək üzrə olan bu balıq Qımızı Kitaba salınıb. Yerli okeanariumun əməkdaşı Yuri Tibertonun sözlərinə görə
10.09.2021 1424 Doğum evində skandal: 20 il sonra məlum oldu ki...
İspaniyada 20 il əvvəl iki qız uşağının səhv ailələrə verildiyi açıqlanıb. Rəsmi dairələrin məlumatına görə, hadisə Rioxa bölgəsində baş verib. Açıqlamaya görə, hadisə tibb işçilərinin diqqətsizliyi səbəbilə baş verib. Bildirilir ki, uşaqlar 5 saat fərqlə dünyaya gəlib. Onlar zəif olduğu üçün xüsus
12.09.2021 2121 Bayden Trampı xatırlayan kimi xaç çəkdi - VİDEO
ABŞ prezidenti Co Bayden demokrat qubernaton Qevin Nyusoma dəstək mitinqində özünün Donald Trampla rəqabətini xatırlayıb. -ın -a istinadən məlumatına görə, o bildirib ki, Kaliforniya sakinlərinin qəbul edəcəyi qərar tək ABŞ-a yox, ümumilikdə bütün dünyaya təsir qoyacaq. "Bilirsiniz ki, ötən il seçkilərd
15.09.2021 660