Hansı ölkələrdə insanlar daha tez qocalır və niyə - ARAŞDIRMA

Hansı ölkələrdə insanlar daha tez qocalır və niyə - ARAŞDIRMAAlimlər insanın qocalma sürətinə nəyin təsir etdiyini müəyyən ediblər.

Bioloji qocalma təkcə genlərdən və həyat tərzindən deyil, ümumiyyətlə, həyat keyfiyyətindən də asılıdır.

.

Lent.az-ın xarici mediaya istinadən xəbərinə görə, beynəlxalq tədqiqat qrupunun alimləri 40-dan çox ölkədə sağlamlıq və sosial mühitlə bağlı məlumatları təhlil etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər.

Tədqiqat sosial quruluş və bədənin yaşlanma sürəti arasında gözlənilməz əlaqələri ortaya çıxarıb.

Yaşlanmağa həqiqətən nə təsir edir?

Tədqiqatçılar qan təzyiqi və bədən kütləsi indeksindən tutmuş siyasi azadlıq və təhsilə çıxış səviyyələrinə qədər geniş çeşiddə məlumatları araşdırıblar. Dünyanın müxtəlif regionlarından toplanmış məlumatların diqqətlə standartlaşdırılmasını tələb etdiyi üçün iş üç ildən çox davam edib.

Əsas nəticə: Güclü demokratiyası, yüksək təhsil səviyyəsi və qorunan vətəndaş hüquqları olan ölkələrdə insanlar daha yavaş qocalır. Azad söz, keyfiyyətli tibbi xidmət və təhsil imkanlarının norma olduğu yerlərdə insanların bioloji yaşı çox vaxt təqvim yaşından illərlə geri qalır.

Biodavranış boşluğu - bu nədir?

Araşdırmanın əsas konsepsiyalarından biri biodavranış boşluğu - insanın pasport yaşı ilə bədəninin vəziyyəti arasındakı fərq olub. Məsələn, 45 yaşında bir insanın 35 yaşındakı bir insana xas parametrləri varsa, onun bioloji yaşı on il daha gəncdir. Alimlər hesab edirlər ki, bu, sadəcə olaraq təsadüf deyil, faktorların birləşməsinin nəticəsidir: fiziki fəaliyyət, psixoemosional sabitlik, stress səviyyəsi və sosial mühit.

Yaddaş itkisi, dözümlülük azalması və daimi narahatlıq hissi keçirən insanlar - bütün bunlar tez-tez siyasi və iqtisadi qeyri-sabitliklə əlaqələndirilir - sürətlə qocalmağa xüsusilə həssas olur.

İnsanlar harada daha tez qocalır?

Ən pis göstəricilər Misir və Cənubi Afrikada qeydə alınıb. Bu ölkələrdə yüksək sosial təzyiq, qeyri-sabitlik və məhdud təhsil imkanları var. Eyni zamanda, Qərbi Avropa ölkələri, Skandinaviya və Kanadada əhalinin qocalmasının daha yavaş tempi nümayiş etdirilib.

Asiya və Latın Amerikası regionları konkret ölkələrdə yaşayış səviyyəsindən asılı olaraq qarışıq nəticələr göstərib – məsələn, Yaponiya "gənc" orqanizmin xeyrinə biodavranış fərqi ən aşağı olan ölkə kimi seçilir, Cənubi Amerikanın bəzi ölkələrində isə bu fərq 10-12 ilə çatır.

Təhsil orqanizmi necə "cavanlaşdırır"?

Araşdırma müəlliflərinin fikrincə, təhsil bioloji gəncliyə təsir edən ən güclü amillərdən birinə çevrilib. Zehni fəaliyyət, daimi öyrənmə, tənqidi düşüncə və əsaslandırılmış qərarlar qəbul etmək bacarığı beyni və bədəni vaxtından əvvəl aşınmadan qoruyur. Üstəlik, savadlı insanlar daha çox sağlam həyat tərzi sürür, pis vərdişlərdən uzaq olur və stressin öhdəsindən gəlməyi bilirlər.

Qocalmanı nə sürətləndirir?

• Siyasi repressiya və avtoritarizm - azadlıq səviyyəsinin aşağı düşməsi birbaşa əhalinin rifahının pisləşməsi ilə bağlıdır.

• Sosial qeyri-sabitlik və gələcəyə təhdidlərin yaratdığı xroniki stress.

• Ətraf mühitin deqradasiyası - havanın, suyun və torpağın çirklənməsi orqanizmdə iltihabi proseslərin səviyyəsinə təsir göstərir.

• Gəlir bərabərsizliyi - tibbi və təhsil resurslarına çıxışın məhdud olması ilə insanlar daha tez köhnəlir.

Araşdırmanın perspektivləri

Araşdırmaçılar sosial mexanizmlərin aktiv həyat müddətinə necə təsir etdiyini daha yaxşı başa düşmək üçün müşahidələri 10-20 il davam etdirməyi planlaşdırırlar. Bioloji yaşı xronoloji yaşlarından əhəmiyyətli dərəcədə aşağı olan iştirakçılara xüsusi diqqət yetiriləcək - bəlkə də uzunömürlülüyün açarı onların həyat tərzi və mühitidir.

Yaşlanma təkcə yaş məsələsi deyil, həm də yaşadığınız cəmiyyətin, nə qədər qorunduğunuz, təhsilli və azad olduğunuzun nəticəsidir. Demokratiyanın inkişafı, ədalətli iqtisadiyyat və keyfiyyətli təhsil təkcə humanist dəyərlər deyil, həm də vaxtından əvvəl qocalma ilə mübarizə üçün real vasitədir.


BiG.Az
Telegramda izləyin
Maraqlı   Baxılıb: 309   Tarix: 20 iyul 2025  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666

Facebookda Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Prokuror küçədə çılpaq vəziyyətdə gəzdi: Sakinlər polisə şikayət etdi - FOTO

Polşanın cənub-şərqində yerləşən Svidnitsa şəhərində prokuror küçədə çılpaq vəziyyətdə gəzib. Ətrafdakı insanların çəkdiyi fotolarda çılpaq vəziyyətdə olan kişinin əlində dörd pivə butulkası ilə ərzaq mağazalarını gəzdiyi əks olunub. Digər görüntülərdə prokurorun tamamilə çılpaq bir vəziyyətdə küçələr

12.09.2021 1423
.

İtkin düşən 10 yaşlı qız pedofilin evində tapıdı - VİDEO

Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində polis on yaşlı qızı pedofildən xilas edib. -a istinadən xəbər verir ki, məlumata görə, sentyabrın 9 -da axşam saatlarında məktəbli qızın atası Leninqrad vilayətinin polisə müraciət edərək, qızının dərsdən sonra evə qayıtmadığını bildirib. Polis itkin düşən məktəblini

13.09.2021 2197
.

Zooloqlar inəklərə görün nəyi öyrətdilər

Alimlər inək fermalarından çıxan tullantıların ətraf mühitə təsirini azaltmağın yolunu tapıblar. -a istinadən xəbər verir ki, məlum olduğu kimi, inəklər hər gün çox miqdarda peyin və sidik xaric edir. Buna görə də fermerlər gündəlik olaraq böyük təsərrüfatlarda tullantıların sanitariya problemi yaratmamas

15.09.2021 960
.

Aralarındakı uzun məsafəyə maraqlı həll tapan cütlük - FOTO

Uzun məsafə münasibəti yaşayan Liseok və Şindanbi, bu problemə maraqlı həll tapıblar. -a istinadən məlumat verir ki, biri Nyu -Yorkda, digəri Seulda yaşayan koreyalı cütlük, video zəng edərkən eyni vaxtda çəkdikləri şəkilləri bir araya gətirərək maraqlı fotolar əldə ediblər. Bu fotoları "Instagram"

13.09.2021 1580
.

Bu şəxslərə soğan yemək olmaz

Soğan sağlamlıq problemlərinin siyahısını genişləndirə bilər. Diyetoloq, Kanada Diyetoloqlar Birliyinin üzvü Nataliya Nefedova bu barədə danışıb. O bildirib ki, soğan xüsusilə mədə-bağırsaq traktının işinin pozulmasına səbəb ola bilər. N.Nefedova "Sputnik" radiosuna verdiyi müsahibədə qey

12.09.2021 2801
.

Borşa da abidə qoyulacaq

Kiyev şəhər rəhbərliyi borşa qoyulacaq abidənin anonsunu verib. -a istinadən xəbər verir ki, abidənin qastroturizmin populyarlaşdırılması baxımından əhəmiyyətli olacağı bildirilib. Müvafiq təşəbbüsü aşpaz Yevgeni Klopotenko irəli sürüb. O, Ukraynada duzlu xiyara, qarpıza, dondurmaya və bu kimi qida vasitələrin

10.09.2021 1189
.

Üz dərisini ağardan unikal vasitə

Təbii inqredientlərdən və vitaminlərdən ibarət effektiv Biocosu ağardıcı krem. Serum ilə birlikdə!. Həyatın müxtəlif mərhələlərində dəridə az və ya çox intensivlikdə piqmentasiya əmələ gələ bilər. Bu, irsiyyət, yaş, hamiləlik, aşılayıcı dərman və ya gözəllik salonlarında icra edilən bəzi müalicələr səbəbində

13.09.2021 741
.

Nərimanov rayon Montin qəsəbəsində tam təmirli mənzil satılır!

TƏCİLİ ŞƏXSİ ƏMLAKIMI SATIRAM !Nərimanov rayonu Montin qəsəbəsi, Murtuza Nağıyev küçəsində yeni tikili 16 mərtəbəli binanın 6-cı mərtəbəsində yerləşir. Tikili sahəsi 52 kv.m olan mənzil yataq otağı, zal+studio mətbəx, sanitar qovşaq, dəhliz və iki eyvandan ibarətdir. Qaz, su, işıq daimidir. İstilik sistem

15.09.2021 1181
.

Peyvənd olunana pulsuz dönər təklifi

Almaniyada türk əsilli iş adamı insanaları koronavirus əleyhinə vaksinasiyaya təşviq etmək məqsədilə maraqlı təşəbbüs göstərib. -a istinadən xəbər verir ki, Berlindəki "Kaplan Dönər"in sahibi Rəmzi Kaplan peyvənd olunan hər kəsə ona aid restoran və kafelər şəbəkəsində pulsuz dönər ikram ediləcəyin

16.09.2021 1185
.

TOP MP3