Bakıdakı binalar zəlzələyə nə dərəcədə dözümlüdür? - AÇIQLAMA

Xəbər verdiyimiz kimi, fevralın 6-sında Türkiyənin cənub-şərqində 7,4 maqnitudasında güclü zəlzələ baş verib. Təbii fəlakət nəticəsində ölənlərin sayı 3 381-ə nəfərə çatıb, 20 426 nəfərə yaralanıb. Qeyd edək ki, qardaş ölkədə bir neçə dəfə baş verən yeraltı təkanlar nəticəsində yaranan dəhşətli rəqəmlər durmadan artaraq yenilənir. Eyni zamanda 5 775 binanın dağıldığı, 11 302 bina barədə isə dağılma məlumatının verildiyi bildirilib. Zəlzələ anından olan görüntülərdə isə binaların göz qırpında uçaraq dağıldığı görünür. Minlərlə binanın yeraltı təkanlara tab gətirməməsi insanlarda çoxmənzilli binaların taleyi ilə bağlı suallar yaradıb. Söhbət təksə Türkiyədən getmir. Dünyanın demək olar ki, bütün ölkələrində yeni tikililərin sayı artır.

Bəs Azərbaycanda inşa olunan yeni tipli hündürmərtəbəli binaların zəlzələyə dayanıqlığı hansı səviyyədədir?

Məsələ ilə bağlı daşınmaz əmlak və inşaat üzrə ekspert Elnur Azadov BiG.AZ-a açıqlamasında bildirib ki, Azərbaycanda 2006-2007-ci illərdən sonra tikilən yeni binalar dövlətin ciddi nəzarəti altında inşa olunub və davamlı olaraq binaların dağıntılara dayanıqlılığı, konstruksiya hissələri seysmik baxımdan tələblərə və normativlərə uyğun olmasına nəzarət var:

"Bizim yaşayış fondumuzun əksər hissəsi fərdi evlərdən ibarətdir. Qalan hissəsi isə çoxmənzilli binalardır. Fərdi evlərdən bu kimi risklər daha azdır. O ki qaldı çoxmənzilli binalara, düzdür, ilbəil yeni tikilən binaların sayı artır. Artıq ölkədə 1800-ə yaxın çoxmənzilli yeni binalar inşa olunub. Ölkədə yeni binaların inşası 2000-ci ildən sonra başlayıb. Əksər hissəsi də ki 2006-2007-ci ildən sonra inşa olunub. Həmin illərdən etibarən ölkədə inşa olunmuş yeni binalar dövlətin ciddi nəzarəti altında tikilib. Fövqəladə Hallar Nazirliyinin tikintiyə nəzarət üzrə müvafiq qurumu və S.Ə.Dadaşov adına Elmi-Tədqiqat və Layihə-Konstruktor İnşaat Materialları İnstitutu yeni binalar inşa olunduqca binanın hər mərtəbəsində nümunələr götürülüb yoxlanılır. Daha rəsmi tərəfi odur ki, dövlət Konstitusiyadan irəli gələn tələblərə uyğun olaraq binaların layihələndirlməsində ciddi nəzarət edir. Yəni layihələndirmə işləri və konstrusksiya hissəsinə nəzarət olunur. Buna da Fövqəladə Hallar Nazirliyində ekspertiza bölmələri tərəfindən yoxlanılır ki, orada binaların dayanıqlılığı, konstruksiya hissələri seysmik baxımdan tələblərə və normativlərə uyğun olsun.

Türkiyədəki kimi risklər bizim ölkədə demək olar ki, yoxdur. Yəni 2006-cı ilə kimi az sayda inşa olunmuş binalarda kiçik bir ehtimal var ki, təhlükəli bina olsun. Onlar da ki əgər hər hansı bir risk olubsa bu kimi binalar dövlət tərəfindən istismara qəbul olunmayıb. Amma sovet höküməti dövründə bildiyimiz kimi, köhnə yaşayış fondunda güclü nəzarət olub. Orada hamısı layihə institutları tərəfindən yoxlanılaraq inşa olunub. Tək-tək halda köhnə vaxtda inşa olunmuş şəhərdə olan istismar müddəti bitmiş binalar var. Ümumilikdə bu dərəcədə bizdə nəzarət var. Binaların armaturu və digər materialları tikinti tələblərə uyğundur. Elə bir problem yoxdur".

Ekspert bildirib ki, seysmoloji amillər yüksək olsa da, Türkiyədəki binaların zəlzələyə davamlılığı yoxdur:

"Türkiyədə dövlət nəzarəti zamanla zəif olub. Hətta tez tapmaq məqsədilə ucuz materiallardan istifadə edirdilər. Belə halları inkar etmirəm. Ən çox da böyük şəhərlərdə yox, regionlarda bu kimi hallar daha çox baş verib. Yəgin ki, bu da səbəblərdən biridir. Amma bunu tam əminliklə demək olmaz. Burada digər hallar var ki, bu da seysmoloji amillərlə əlaqəlidir. Zəlzələ nəticəsində dalğaların hansı formada binalara təsir etməsi kimi məsələlər var. Binaların konstruksiya mərhələsi və keyfiyyət məsələsi də ola bilər. Binalarda spesifik dayanıqlılığı üçün əlavə seysmik pərdələr verilir. Yəni bunlar olub ya olmayıb araşdırılmalıdır. Azərbaycanın inşaat sahəsində bunlar mütləq qorunub saxlanılır. Yəni bizim binaların hamısının tikintisi zamanı həmin növ seysmik pərdələr olub".

Nuranə

Telegramda izləyin

instagramda izləyin