Qida asılılığı təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər
Qida asılılığı, fərdin nəzarətdən çıxaraq emosional təsirlərlə həddindən artıq yemək istəyi yaşaması kimi xarakterizə olunur.
Diyetoloq Şevval Işıklı bu halın həm fiziki, həm də psixoloji baxımdan ciddi nəticələrə yol aça biləcəyini bildirib və peşəkar müdaxilənin vacibliyinə diqqət çəkib.
Aclıq deyil, duyğusal ehtiyac
Diyetoloq Işıklı qeyd edir ki, bu problem yalnız aclıqla bağlı deyil. Əksinə, stress, narahatlıq, depressiya kimi psixoloji hallar da qida davranışlarını idarə edə bilər. Asılılıq formalaşdıqda insan istəmədən yeməyə yönəlir və bu, sağlamlıqla yanaşı, sosial həyatına da təsir edir.
Fiziki və psixoloji zərər
Qida asılılığı piylənmə, yüksək qan təzyiqi, şəkər və ürək xəstəlikləri kimi ciddi problemlərə yol aça bilər. Həzm və maddələr mübadiləsinə də mənfi təsir edir. Eyni zamanda, depressiya, narahatlıq və özünə hörmətin azalması kimi psixoloji vəziyyətlərlə müşayiət oluna bilər.
Genetik və kimyəvi təsirlər
Işıklıya görə, qida asılılığının yaranmasında genetik meyllər, emosional travmalar və dopamin balanssızlığı kimi faktorlar rol oynayır. Beynin mükafat mexanizmi pozulduqda, insan yeməkdən müvəqqəti xoşbəxtlik əldə etməyə çalışır.
Əlamətlərə diqqət edin
Yeməyə nəzarəti itirmək, pis hiss etdikdə yeməyə üz tutmaq, günahkarlıq hissi, gizli yemək vərdişi və yeməyin həyatın əsas mərkəzinə çevrilməsi əsas əlamətlərdəndir. Bu halların mütəmadi təkrarlanması artıq sadə vərdiş deyil, bir bağımlılıq göstəricisidir.
Səbəblər və risk qrupları
Emosional gərginlik, nizamsız həyat tərzi, yuxusuzluq, alkoqol istehlakı və genetik amillər risk faktorları sırasındadır. Işıklı əlavə edir ki, depressiya dövründə qida vasitəsilə rahatlama axtarışı bu prosesi daha da gücləndirə bilər.
Bəzi qidalar daha risklidir
Şokolad, çips və fast-food kimi yüksək şəkər və yağ tərkibli qidalar beynin dopamin ifrazını artıraraq, asılılıq hissini gücləndirə bilər. Bu növ qidalar emosional yemək ehtiyacını da artırır.
Qida asılılığından qorunmaq üçün tövsiyələr
Diyetoloq, emosional yemək vərdişlərini tanımağı, stresslə mübarizə üçün alternativ yollar (məsələn, idman, meditasiya) seçməyi və həyat tərzində dəyişikliklər etməyi tövsiyə edir. Qida ilə olan münasibəti şüurlu şəkildə qurmaq və peşəkar dəstək almaq bu yolda mühüm addımlardır.//E-saglam.az
BiG.Az
Telegramda izləyin
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Ölüm riskini dəqiq şəkildə proqnozlaşdıra bilən KƏŞF
Surrey Universitetinin alimləri ölüm riskini dəqiq şəkildə vaxtından əvvəl proqnozlaşdıra bilən beş qan zülalı müəyyən ediblər. "Ölkə.az" xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri PLOS One jurnalında dərc edilib. Böyük Britaniya Biobankında 38.00-dən çox iştirakçının məlumatların təhlili nəticəsind
26.11.2025 491 Qan laxtalanması problemi genetik imiş
Qan laxtalanması problemi genetik imiş. BİG.AZ -a istinadla xəbər verir ki, F2 (protorombin) və F5 (Leyden faktoru) genlərindəki mutasiyalar qan laxtalanmasını pozur və tromboz ( damarların tıxanması ) riskini artırır. Bu barədə Rusiyanın MyGenetics şirkətinin aparıcı elmi işçisi və ekspert şurasını
19.11.2025 672 Beynin qocalmasını ləngidən qeyri-adi üç məhsul
Alimlər müəyyən ediblər ki, yaşıl çay, qoz və mankay adlı su bitkisindən ibarət gözlənilməz bir trionun qəbulu beynin gəncliyini qorumağa kömək edə bilər. BİG.AZ xəbət verir ki, mankay dünyanın ən kiçik yarpaqlı tərəvəzidir (təxminən 0,5 mm ölçüdə), kök və gövdəsi yoxdur və su hövzələrinin səthində inkişa
17.11.2025 1478 Allergiyanın yaranma səbəbi nədir? Mütəxəssislər əsas amilləri açıqlayır
Hər il milyonlarla insan allergiya simptomları ilə üzləşir və həkimlər bu vəziyyətin getdikcə daha geniş yayılmasını bir neçə əsas faktorla izah edir. xəbər verir ki, allergiya, əslində, orqanizmin zərərsiz maddələri təhlükə kimi qəbul edərək həddindən artıq reaksiya verməsi nəticəsində yaranır. Allergoloqla
24.11.2025 698 Həkimlər həyəcan təbili çalır: Malyariyaya qarşı mübarizə dalana dirənib
Uzun illərin nailiyyətlərini məhv edə və səhiyyə sistemlərini həddindən artıq yükləyə biləcək genişmiqyaslı epidemiya təhlükəsi realdır. Qaynarinfo-nun məlumatına görə, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) xəbərdarlıq edir ki, malyariyaya qarşı qlobal mübarizə iqlim dəyişikliyi, parazitlərin dərmanlar
05.12.2025 205 Qış depressiyasından qoruyan 4 tövsiyə: Kimlər daha həssasdır?
Qışa daxil olarkən günlərin qısalması və günəş işığının azalması ilə birlikdə artan yorğunluq, istəksizlik və yuxuluq qış depressiyasının əlaməti ola bilər. Bəs kimlər daha həssasdır və bu depressiyadan necə qorunmaq olar?. Qaynarinfo xəbər verir ki, türk psixiatr Umut Mert Aksoy dərman istifadəsi olmada
27.11.2025 417 Gündə neçə fincan qəhvə təhlükəsizdir? - Həkim xəbərdarlığı
Orqanizmdə kofeinin həddindən artıq toplanması koronar arteriyanın daralmasına və nəticədə miokard infarktına səbəb ola bilər. xəbər verir ki, kofein qısa müddətdə arterial təzyiqi yüksəldir. Bu xüsusilə hipertoniyası və aterosklerozu olan şəxslər üçün təhlükəlidir, çünki onların ürək-damar sistemin
23.11.2025 546 Acı bibər yemək xeyirli imiş
Yeməklərə əlavə olunan acı bibərin metabolizmanı təxminən 5% sürətləndirdiyi sübut olunub. Axşam.az xəbər verir ki, Pensilvaniya Dövlət Universitetinin professorları bununla bağlı araşdırma edib. Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, yeməklərin acılığı artdıqca yemək sürəti azalır və insan daha az yeyir
28.11.2025 437 Gündə 15 ədəd püstə yeyin!
Püstə yüksək kalorili və yağlı məhsuldur, lakin ürək-damar sisteminin işini yaxşılaşdırmaq, metobolizmi və maddələr mübadiləsini sürətləndirmək üçün qida rasionuna daxil edilməlidir. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, püstənin tərkibindəki əsas elementlərdən biri B7 və ya biotindir ki, bu da zülallar
19.11.2025 669 
