Dərin yuxu zamanı beynin toksinlərdən "təmizlənməsi" mexanizmi açıqlandı

Dərin yuxu zamanı beynin toksinlərdən "təmizlənməsi" mexanizmi açıqlandıNoreadrenalin molekulu yuxu zamanı beyində toksinlərin təmizlənməsinə kömək edir.

BAKU.WS xəbər verir ki, Kopenhagen Universitetindən olan alimlər müəyyən ediblər ki, noreadrenalin adlı molekul dərin yuxu zamanı beynin toksinlərdən "təmizlənməsində" əsas rol oynayır. Bu molekul qan damarlarında ritmik daralmaları stimullaşdıraraq beyindən tullantıların çıxarılmasını təmin edir. Araşdırmanın nəticələri Cell jurnalında dərc edilib.

Tədqiqatçılar yuxuda olan siçanlar üzərində apardıqları müşahidələrdə müəyyən ediblər ki, beyində təxminən hər 50 saniyədə az miqdarda noreadrenalin ifraz olunur. Bu proses qan damarlarının ritmik sıxılmasını təmin edir, nəticədə onurğa-beyin mayesinin axını sürətlənir və beyin fəaliyyəti nəticəsində yaranan tullantılar effektiv şəkildə çıxarılır.

Həmçinin müəyyən olunub ki, beyindəki qan həcmi və onurğa-beyin mayesinin axını bir-biri ilə sıx əlaqəlidir və damarlar bu prosesdə nasos kimi fəaliyyət göstərir.

Dərin yuxu beyindəki glimfatik (təmizləmə) sistemin işində əsas mərhələdir. Bu mərhələdə ürək döyüntüsü və tənəffüs yavaşıyır, bədən temperaturu və qan təzyiqi aşağı düşür, əzələlər tamamilə rahatlaşır. Məhz bu fazada toxumaların bərpası, hormonların sintezi və enerjinin toplanması prosesləri başlayır.

Alimlər hesab edirlər ki, dərin yuxu fazasında baş verən təmizləmə prosesi yalnız siçanlarda deyil, insanlarda da mümkündür. İnsan beyninin noreadrenalin dalğaları yarada biləcəyi, qan axınının dəyişməsi və onurğa-beyin mayesinin dalğalanmalarının müşahidə oluna biləcəyi göstərilib.

Tədqiqatçılar bildiriblər ki, onların kəşfi yuxu pozuntularının necə nevroloji xəstəliklərin inkişafına səbəb olduğunu izah edə bilər. Həmçinin glimfatik sistemin effektiv işləməməsi beyində toksik zülalların yığılması nəticəsində yaranan demensiya ilə əlaqəli ola bilər.

Daha əvvəl alimlər yuxusuzluğun neçə gündən sonra halüsinasiyalara səbəb ola biləcəyini açıqlamışdılar.


BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər   Baxılıb: 546   Tarix: 15 yanvar 2025  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

"TikTok"er vanna otağında çimərkən ölüb

Rusiyada qadın qaynar su ilə dolu vannada ölü tapılıb. Rusiya mətbuatına istinadən xəbər verir ki,. Rusiya Federasiyası İstintaq Komitəsinin Krasnoyarsk diyarı və Xakasiya üzrə Baş İstintaq İdarəsi bildirib ki, prosessual istintaq başlayıb. Regional media və sosial şəbəkələr yerli rep sənətçisi və TikTokeri

17.02.2025 803
.

"Rusiya Cənubi Qafqazı itirmək üzrədir"- Elçin Xalidbəyli

"Azərbaycanın AZAL aviaşirkətinə məxsus təyyarəsinin faciəsindən Rusiya ilə Azərbaycan arasında olan münasibətləri pisləşdirmək üçün istifadə etmək cəhdləri uğursuzluğa məhkumdur" – bu fikirləri Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova həftəlik brifinqdə səsləndirib.

18.02.2025 188
.

Laçın qəbiristanlığında VANDALLIQ: Ölülərin qızıl dişlərini oğurlayıblar

Laçın rayonundan yeni görüntülər yayılıb. BİG.AZ İTV-yə istinadən məlumat verir ki, kadrlarda Yuxarı Laçın qəbiristanlığının görüntüləri əks olunub. Burada işğal dövründə ermənilərin törətdikləri vandallıqları görmək mümkündür. Sakinlərin sözlərinə görə, məqsəd ölülərin qızıl dişlərini oğurlamaq imiş

18.02.2025 293
.

Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu ərzaq sektorun vergi ödəyiciləri arasında lider mövqeyə sahib oldu

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidməti, 2024-cü il üçün ən çox vergi ödəyən 100 şirkətin adını açıqlayıb. Adları açıqlanan şirkətlər arasında Veysəloğlu Şirkətlər Qrupuna aid olan biznes subyektləri "Araz Supermarketlər Şəbəkəsi", "Oba Marketlər Şəbəkəsi" və "Veysəloğl

18.02.2025 225
.

4 uşaq anası ərinin qanını tökdü

Şəmkirdə qadın 16 illik həyat yoldaşını bıçaqlayıb. BİG.AZ Baku TV-yə istinadən məlumat verir ki, hadisə rayonun Qasımalılar kəndində qeydə alınıb. Tez-tez dalaşdığı deyilən ərlə arvadın növbəti münaqişəsi zamanı qadın həyat yoldaşına bıçaqla xəsarət yetirib. Zərərçəkən Namaz Cəfərovun sözlərinə, həya

17.02.2025 798
.

Dünyada qızılın qiyməti ilin sonuna kimi kəskin bahalaşa bilər

Dünyada bir unsiya qızılın qiyməti 2025-ci ilin sonuna kimi 3100 dollara qədər bahalaşa bilər. "Bloomberg" agentliyinə istinadla xəbər verir ki, bunu "Goldman Sachs" bankının analitikləri proqnozlaşdırırlar. Ekspertlər hesab edirlər ki, bahalaşma müxtəlif ölkələrdə mərkəzi bankları

18.02.2025 87
.

Sunamilər, şok dalğaları... - Orta ölçülü asteroid Yerə çırpılsa, nə olar?

Alimlərin fikrincə, orta ölçülü bir asteroidin Yerə çırpılması planetin səthində genişmiqyaslı dağıntılara və uzunmüddətli ekoloji dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Qaynarinfo xəbər verir ki, "Science Advances" jurnalında yayımlanan son araşdırma bu cür toqquşmaların Yer kürəsinin iqliminə, bitk

18.02.2025 113
.

Doğuşdan sonra ölən qadının həyat yoldaşı danışdı: "Qəsdən etdilər"

Şəki Regional Perinatal Mərkəzində 27 yaşlı qadın doğuşdan bir gün sonra ölüb. BİG.AZ Baku TV-yə istinadən məlumat verir ki, mərhumun həyat yoldaşı Tural Nəsibovun iddiasına görə, qadının ölümünə səbəb həkim səhlənkarlığı olub. "Fevralın 14-ü həyat yoldaşım doğuş etdi. Həkim hər ikisinin vəziyyətini

17.02.2025 991
.

Qadınlar hansı kişiləri döyür?

"Kişilərin qadınlar tərəfindən döyülməsinin bir səbəbi var - ailədə dominatlığın qadının əlində olması". Bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında sosioloq Mail Yaqub Azərbaycanda 58 kişinin arvadı tərəfindən döyülməsinin səbəblərindən danışarkən deyib. Sosioloq hesab edir ki, bütün problemlərin kök

17.02.2025 490
.

TOP MP3